87
primitieve eilanden insgelijks. Men kreeg dus hand over hand
een ruimer aanvoer van water en eene voortdurende of steeds
toenemende verkleining van de ruimtewaarin het zich moest
bergen. Was de klimming van den vloed bij het begin onzer
jaartelling alzoo uiterst geringvan lieverlede moest daarin
verandering komenen juist die aanhoudende verandering van
het getij was hoofdzakelijk oorzaak van de meeste overstroo
mingen. Dit verschil van hoogte in den vloed bestaat, hoe
wel in mindere mate, ook nu nog, wanneer op een engen
toestand een veel breederenen omgekeerdwanneer op een
breeden een engeren volgt Na afloop van een lioogen storm
vloed werden de dijken doorgaans wel verhoogdmaar geene
rekening met de gedurige klimming van het water houdende
wist de zee bij volgende stormen hare bestrijders weder te
verschalken en baande zij zich op nieuw een weg over de
te voren aangebragte verhoogselen heen. Zoo was het ge
durig maar nooit is de invloed van het toenemend getij grooter
geweest dan in de 15e of 16e eeuw, toen overal zooveel werd
ingedijkt, en de hoofdstroomen door tal van afdammingen
van minder belangrijke waterenzoozeer in vermogen toenamen.
Dat onze vaderen geen inzigt hadden in eene aangelegenheid
die eerst in onze eeuw tot klaarheid kwam, is met het oog-
op de daardoor veroorzaakte rampente betreurenmaar hen
er een verwijt van te maken, neen, dit kunnen of mogen
wij niet. Uit de meeste lierbedijkingen is geblekendat men
geenszins onverschillig was in den met moeite verkregen grond;
maar geld en goed jaalles veil had om dien weder aan de
wateren te onttrekken, ook al ging de waarde van hetgeen
daarvoor moest worden opgebragtdie van de te redden
landen verre te boven.
Het was ook geene alledaagsche taak ingebroken polders
te beverschen en vooral nietwanneer het oude of zeer laag
gelegen gronden gold. Men stelle zich het eiland met zijne
overal gebroken dijken voor, terwijl door al die openingen
het water elk getij met geweld naar binnen vloeideen men
