90
deel van liet tuchthuis hebbende uitgemaakt, onwillekeurig
de gedachten opwekt waarvan ik sprak.
Ik vond daarin dan ook een aanleiding om te trachten iets
omtrent de geschiedenis van het oude tuchthuis te weten te
komenhet resultaat van dit onderzoek deel ik in onderstaande
bladzijden mede
Het oude tuchthuis van Middelburg datna onderscheidene
wijzigingen te hebben ondergaan, in 1874 werd afgebroken,
dateert van ongeveer de helft der 17e eeuw doch 2) reeds
lang vóór dat men aan het oprigten van een tuchthuis dacht,
waren er hier ter stede plaatsen alwaar personen konden op
gesloten en bewaard worden. In de eerste plaats kan men
wijzen op \s Gravensteenook wel alleen n Steen1 genoemd,
misschien ook wel bekend geweest onder den naam van Pijnpoort
of Pijnhmisalthans in de stadsrekening van 1477 wordt een
post aangetroffen: //item Jan Jansen geteymert in de Pijn-
poorte" enz. en in 1506: //bet.: voor 6 pannen daar men
kersen op zetten mag in 't Pijnhuis 3)zonder dat ik ver-
x) Behalve aan eenigc bundels papieren uit het archief dezer staddoor
den stedelijken archivaris verzameld en mij welwillend ter inzage toegezonden
dank ik de bouwstoffen voor mijne verhandeling aan een vrij groot handschrift
door het eollegie van Regenten van het huis van arrest hier ter stede mij
even welwillend ten gebruike afgestaan en hetwelk bevat
A. Eene memorie over het tuchthuisbevattende eene beschrijving van
de originele oprigting van dit gesticht en van zijne lotgevallen tot 1741
voornamelijk in verband tot het financiëel beheer
B. Een rapport over den staat van het tuchthuis, in den jare 1795 den
8 Mei aan de provisionele representanten van het volk van Middelburg inge
diend een en ander met daarbij behoorende bijlagen.
2) Ju het wèl bekende boekje: Zeelands Chronijk verkortgesteld tot dienst
van de jeugd in vragen en antwoordenvindt men dat volgens Resolutie van
den 23 Junij 1635 besloten is een tuchthuis te maken en dat dit in 't jaar 1642
zou zijn voltooid geweest. Die opgaven komen mijzooals blijken zalniet
juist voor. Het plan tot oprigten van een tuchthuis dateert reeds van vroeger
en eerst in 1643 kon men het gebouw als voltooid beschouwen.
3) Zie du Pon Aanteekeningen op de stads rekeningen sub voce s Gravensteen.