482
ontwikkeling van vergiftige bacteridien of bacteriën mi
croscopische organismenwaarvoor sommigen nog de dieren-
natuur bepleiten terwijl anderen (Haeckel) ze tot de pro-
tisten rekenen en de meesten ze houden voor zwammen of
scliizomyceten. Weldra ontdekte men in de Relapsing fever
den Ierschen of Silesischen hongertyphus eigenaardige
spiritten en weer wat later vond een ander microscopische
wezens of liever micrococcen penicillium olivaceum van
Couda die de eenige oorzaak zouden zijn van pokken en
van vaccine. Ja men gaat zelfs zoover van diezelfde pilze (9) te
vinden op dennenloof en verklaart daaruit natuurlijk aan
stonds het spontaan uitbreken van pokken bij runderen of
paardenaan welk ontstaan evenwel vele veeartsen twijfelen.
De zwam der windpokken varicellen zou morfologisch
verschillen van die andere, hetgeen trouwens wel te wachten
wasomdat windpokken eene ziekte isdie niets met pokken
te maken heeft. Het is hier de plaats niet om aan te too-
nen dat bevoegde beoordeelaars b. v. onze landgenoot prof.
Pokkeii te Groningen en de ook van elders bekende Paul
Bekt in Frankrijk (1882) zich volstrekt niet met die leer
kunnen vereenigen voor mijne lezers wijs ik er slechts op
om hun te doen begrijpen waardoor dat voor den leek on
begrijpelijke contagium al meer en meer eene hoogst een
voudige zaak schijnt te worden.
Mogt eens de tijd leerendat wezenlijk die zwammen
geen dragers of concomitanten van de ziekten maar de oor
zaken zijn, dan mogen wij op grond van hetgeen de natuur
ons leert, wel aannemen, dat die bacteriën, even als andere
eenvoudige plant- en diervormen al zeer oud zijn dat zij
duizende eeuwen strijd hebben gevoerd tegen het leven van
andere schepselen dat door haar misschien de mammouthen
en voorwereldlijke runderen zijn uitgestorven dat run
deren en andere dierendie ouder zijn dan de mensch
minder van hen moeten te lijden hebben dat zij in hunne
ligchamendoor cultuur dusminder vergiftig wordenmet
