485
Het eerste decennium vertoonde den tijd, toen men nog
niet vaccineerdehet tweede dienwaarin de inoculatie geheel
was afgeschaft en de vaccinatie begon. Welken invloed deze
heeft uitgeoefend toonen hemdie niet willens blind isde
volgende tijdperken. Maar even als elders ondervond men ook
hierdat eene enkele vaccinatie niet toereikend wasdaarom
neinen de pokken weer toein het laatste decennium is ech
ter bijna iedereen tot revaccinatie overgegaan: zij bedreigden
Zeeland in 1871 b. v. uit Antwerpen en van elders maar de
pokken gedijen niet meer;, van 621871 heeft men nog wel
42 dooden maar het zijn meestal gasthuisklanten of vreem
delingen.
Vóór 100 jaren hield men het er voor, dat ieder eens in
zijn leven de pokken moest krijgen: en sterft er thans hier
of daar iemand aan die vreesselijke ziekte dan leest men het,
als ware het eene absurditeit, in de dagbladen. (12)
TYPHUS.
Eene andere ziekte, wier invloed op de sterfte ik uit ons
zóó gebrekkig Maandboekje kon opmaken is de typhus, of
schoon er in het gansche tijdverloop van 1792 tot 1861 maar
één typhusdoode vermeld staat. De ziekte schuilt onder andere
namen, die ik zal trachten op te helderen.
Een typhus schijnt in oude tijden niet eene ziekte te zijn
geweest maar een bedwelmd, als door het onweer getroffen
mensch. Wat men nu typhus noemt, heette toen eene aan
houdende koorts een synochus of eene brandende koorts,
Causus (13). In de middeleeuwen ging men meer en meer het
woord typhus voor eene ziekte bezigenmaar slechts voor die
hevige epidemiën welke de vaste gezellinnen zijn van den oor
log van belegerde plaatsen of van volgepropte gevangenissen.
Geïsoleerde gevallen noemde menin harmonie met de humo-
raal-pathologie - kwaadaardige koortsen brandige ziekten
rotkoortsen. (14) Toen evenwel de medische wetenschap
vorderingen maakte in de kennis van de functiën van het
