196
van herberg, het uitoefenen van eenig beroep of bedrijf, het
oprichten van eenige fabriek of trafiek zonder vooraf verkregen
vergunning. Eindelijk nog het recht om in persoon of door
twee afgevaardigden twee stemmen uit te brengen in de col
legia qualificata x) tot verkiezing van een director, beroeping
van predikantenvermaking van den kerkeraad en aanstelling
van kostervoorlezervoorzanger en schoolmeester en bij
niet-overeenstemming omtrent de begeving van laatstgenoemde
meestal vereenigde betrekkingen de privatieve dispositie over
het schoolambt.
In de tweede plaats moeten genoemd worden de profitabele
rechten of de inkomsten, volgens de speciale Memorie aan de
heerlijkheid Borsele verbonden. Ze zijn in hoofdzaak de volgende
a. Het recht van den wind of de dwangmalerij. Dit
was met den molen en een woonhuis in erfpacht uitgegeven
en leverde dus een bepaald jaarlijksch inkomen op.
b. Het recht op heerendienst Yolgens de keure van
Zeeland en het plakkaat van de staten van Zeeland van den
15 November 1678 waren negen en twintig landzaten binnen de
heerlijkheid verplicht den ambachtsheer met paarden en wa
gens zoowel buiten als binnen het ambacht ten minste twee
dagen in het jaar, mits buiten den oogsttijd, van dienst te
zijn. De boete bij niet verschijning, bij parate executie te
vorderen, bedroeg vier gulden per vrachtrijder. Het jaar-
lijksche inkomenaan dit recht verbondenzou dus gelijk
inkomende om aldaar te kramen of andere dienstmaagdenaldaar wonende
„die buiten echt bezwangerd zijn, het dorp en Ambacht te ontzeggen.
9 Collegium qualificatum noemde men de vergadering, bestaande uit den
kerkeraad fmet de diakens) en twee politycque persoonen," door den magi
straat gecommitteerd, aan welke op het platte land van Zeeland de verkiezing
van predikanten enz. met advies der classis was opgedragen. De voorzitter van
dit college heette director, waartoe doorgaans een der kreits- of ringpredikanten
werd gekozen. Het recht, dat den ambachtsheer in deze verkiezingeu toe kwam
is voortgevloeid uit het vroeger door hem bezeten patronaatrecht (jus patro-
natus). Zie meergemelde Deductiep. 4955.
