575
dit woeste land veel veranderd zijn. Uit analogie met hetgeen
men thans in onbeschaafde landen, die men annexeert, ziet
gebeuren, mag ik wel aannemen, dat de vreemde heeren, ten
koste der inwonendengrondbezitters zullen geworden zijn en
dat zij land zullen hebben aangewonnen beter en meer dan
hunne voorgangers. Zijn onze bergen geene offerplaatsen maar
vluchtbergen geweest, dan mag ik wel vaststellen, dat Priesche
invloed ze tot stand heeft gebracht. Voor dien tijd kan
men reeds veilig in het langzaam ontgonnen en weinig door
Watervloeden geteisterde eiland hebben gewoond, terwijl men
bovendien de waterwegen en de duinen had omzoo noodig
te vluchtenmaar ging men gevaarlijker plaatsen bewonen
dan moest men, zelfs al maakte men, later geslechte, dijkjes
het slechten der oude binnendijken is in 1452 door Philips van
Bourgondië verboden op alles zijn voorbereid. De Priezen,
met eeuwenoude ondervindingwistendat de zoo zeer te
duchten zeevloeden niet eens in elke honderd jaren zeker
eenmaal voorkomen, maar dat zij onverwachts te voorschijn
treden. Geen wonder, dat zij vooruitziende waren. In de
Noordsche provinciën het land der Gauchen waren reeds
terpen in den Eomeinschen tijd en toch schijnt hun koning
Adgillus in 590. dus vele eeuwen later, hun het een of
ander omtrent vliedbergen te hebben geleerdd. i. te hebben
bevolen. Dat geldt misschien de hoogere maar niet zoo uitge
strekte bergjes, waarmede volgens sommigen dan onze bergen
overeenkomen; onze weinige gevonden voorwerpen zijn met
den eersten tijd der Priezen niet in strijd; daarom meen ik
het begin onzer heuvelen in dien tijd, dus in de 6>= of 7e eeuw
te moeten plaatsen. Alle bergen zijn zeker niet gelijktijdig
1) Dr. Westerhopf Twee hoofdstukken uit de geschiedenis van o?is dijk-
wezenblz. 15, citeert het volgende: „Ende als vier jaren voor de regieringhe
van Adgillus nog een zeer groote vloet over Vrieslandt gegaen hadde, heeft
hy sulcx gedachtich weesende veel hoochten laeten maeckendie men Terpen
dier tyt noemde om in tydt van noodt die beesten ende oock menschen daer
op te brenghen.,,