193
veeleer meenen dat later, toen de omstandigheden veranderd
waren en de landweg openstondterwijl de riviertocht misschien
met meer bezwaren was verbonden, de reis over land ging.
Tot zulk een verandering der omstandigheden kon bijvoorbeeld
de uitbreiding der Sueven, die zich naar Brabant en Zeeland
verplaatst haddenhebben aanleiding gegeven. Nam zij dus
een anderen en zelfs niet eens den kortsten weg (vgl. bladz. 9)
het was omdat zij nu in die streken haar heiligdommen bezat
die haar volk daar gesticht had. En zoo kan zij er ook een
te Ni velles gehad hebben en op haar reis dus ook die plaats
hebben aangedaan. Dat haar wagen de gedaante had van een
schip kan ter herinnering geweest zijn aan vroegere tochten
langs den Rijn en dat de reis zich thans langs de Schelde tot
Walcheren uitstrekte kan dan ook niet meer bevreemden.
Voorbij Ni velles zullen dan in de streken waar nog de Ivelten
de hoofdmassa der bevolking uitmaaktendezede godin anders
niet kennendehaar eenvoudig de godin van Nivelles genoemd
hebben en onder dien naam zal zij in Walcheren zijn vereerd
gebleven vooral later toen de gefrankiseerde bevolking aan de
in hun oog machtiger goden der Romeinen boven die der Ger
manen de voorkeur had gegeven.
Kortombij zulk een voorstelling wordt de zaak geheel
natuurlijk en geloofbaar; maar ik ben er ver van af haar nu
daarom reeds als de ware en eenig mogelijke te verdedigen.
Gelukkig dat de verklaring van den naam hier de hoofdzaak
is en dat wij gronden genoeg hebben om niet van lichtvaardig
heid te worden beschuldigd, wanneer wij Nehalennia door//de
godin van Nivelles*-' verklaren 9) en in haar Vrouw Ise en de
9) Aan Nivelles vind ik iu de Vita S. fiertrudis (in de Vitae Sanctorum)
als ouderen naam Ni via//a als nieuweren dien van Nivel/a gegeven. Met den
uitgang nehae zou het volle woord clus zijn Nioi sameng. Ni a/lanekae
(de spelling Nehtdaenuiae komt ook voorde uitspraak der tweede a zal dus
door den iuvloed van den volgenden klinker gewijzigd zijn). Uit den
uitganguit onkunde voor een datief gehouden kan reeds vroeg de
nominatief op a gemaakt zijn. Ik heb overigens in dat leven van Sinte
