217
te vernemen ofte de sckoelmrdie nu by scry ven van voorz. mr
CoitNELis gecomen es nut ende bequam es om de sclioele deser
stede te houden.""
Reeds vroeg moest de stadsschool beschermd worden tegen de
concurrentie der particuliere scholen, ook bijscholen genoemd;
want de meesters ontvingen behalve hun traktement ook school
geld. Om dus te voorkomendat de minervaliën te zeer ver
minderden en het betalen van hooger salaris noodig zou worden
moesten de poorters, die hun kinderen meer en beter onderwijs
wilden doen genieten in kleinereparticuliere scholengedwon
gen worden hunne zoons naar de Groote School te zenden 1).
Er zijn in ons stedelijk archief twee ordonnantiën tegen de
bijscholen bewaard gebleven. De eerste luidt aldus 2)
Item XV daghen in Junio anno XIHIC LIX was overdrag-
hen by bailliu burgemrs ende scepenen der stede van Middelb
dat nu voirt an alle die knechten die binnen Middelburch ter
scolen gaen sullen omme te leeren die sullen gaen ter Groter
Scolen in Middelb ende nergens anders up die boete van twee
pont zwerte van eiken knecht alzoe dickent als men dat be
vinden sal dairof die een helft betalen zal ende gelden 3) die
ouders van den kneckte diet ter scolen aldair geset hebben ende
die meester of meestersse van der scolen die de scole houden
dander helft wtgenomen alleenlic off yement eenige knecht wilde
setten onder eenen goeden man omme te leeren scriven sonder
meer van welke boete die bailliu die een helft ende die goede
lieden van de wet die ander helft."
Deze ordonnantie schijnt niet genoeg uitgewerkt te hebben
en reeds acht maanden later vond men het noodig het verbod
in eenigszins gewijzigden vorm met bedreiging van grootere
In andere plaatsen werden de bijscholen wel geduldmits er voor
elk schoolgaand kind een gedeelte van het schoolgeld afgestaan werd ten
bate van den rector der Groote School.
Oud ArchiefReg. 30, fol. 28.
Gelden vergelden, betalen.