234
Ook in Duitschland waren liet alleen enkele steden aan den
Rijn, die liet woeste feest nit het naburige Frankrijk overna
men. Wat Johannes Scheiir in zijn Deutsche Gultur- und
Sittengescbnehte (blz. 155) omtrent deze zaak meedeeltis
schier ongeloofelijk. liet meer onschuldige Bisschopsfeest daar
entegen waszooals wij zagen uit het zuiden tot hier door
gedrongen en bleef in zwang tot tegen het einde der 15de eeuw.
Uit hetgeen wij boven daaromtrent hebben aangehaald kun
nen wij er ons vrij wel eene voorstelling van maken. Ook
hier zal het feest bestaan hebben uit eene door den bisschop
der scholieren gehouden mis. Verder zal de bisschop met an
dere scholieren zijn gezelschapzooals het heeteen gecos-
tumeerden optocht hebben gehouden en het feest besloten zijn
met eene gezellige bijeenkomst in de schoolvoor welke gele
genheid de stedelijke regeering telkens 2 stoop wijn schonk.
HOOFDSTUK V.
Het O n d e r w ij s.
Wat in de geschiedenis eener inrichting van onderwijs hoofd
zaak is n.l. het onderwijs zelfdaaromtrent laten ons onze
bronnen het meest in den steek. Al stellen ons onze uitmun
tend bewaarde stadsrekeningenresolutiën ten rade en tal van
in verschillende registers verspreide berichten in staat uit de
14de15de en 16de eeuw meer bijzonderheden mede te deelen
dan in vele andere plaatsen mogelijk is omtrent den aard en
den omvang van het onderwijs de leerboeken en dergelijke
melden zij bijzonder weinig of niets. Dit weinigedat we hier
en daaT zullen trachten toe te lichten uit hetgeen wij van
elders weten 1)komt neer op het volgende. Het onderwijs
begon geheel van onder op. De kinderen kwamen in den regel
Zie vooral Schotel lil. School, blz. io en dr. H. H. Kuijper
De Opleiding tot den Dienst des Woords blz. 27 sqq.
