127
plaatsen zijn geweestofschoon men het te Aagtekerke ver
haalde blijkt uit het feitdat er nooit in de vele afgegravene
bergjes eenig menschenlijk is gevonden. Een enkel beentje te
Wolfaartsdijk beduidt natuurlijk niets, omdat de begraafplaats
er vlak bij lag.
Dat liet geene rechtbanken zijn geweestbehoef ik wel niet
te bewijzenevenmindat het geene verdedigingsmiddelen
waren of signaalbergenal mogen zij daarvoor nu en dan, of
ook voor keldersof duiventillen zijn gebruiktdoch dat men
ze niet voor heidensche offerplaatsen houden magmag ik nog
wel eens herinneren.
Toen de heilige Aloysius of St. Eloy en later andere
heiligen en ook Kabel de Groote voor de Christenen zeer
vele verbodsbepalingen maaktenom hen er op te wijzendat
de ritus van den heidenschen Godsdienst afgoderij wasver
boden zij wel op plaatsen samen te komendie hun voor
vaders voor hun ceremonieel gebruikten maar zij spraken niet
van bergen, en dit zou St. Eloy, die de Sueven bekeerd
heeft, wel hebben gezegd. Er is dan ook bij geen enkelen
berg eenige overlevering blijven bestaan als zouden zij ooit
voor dat doel hebben gediend. Toen men later kapellen stichtte
ontweek men ze niet en men benuttigde ze ook niet. Mij
dunktwaren het offerplaatsen geweestdan had de Christen
kerk wel één plan gevolgdzij zou ze vernietigd hebbenof
er op gebouwdhet tegendeel is waar. Somtijdszooals te
Schore en te Wemeldinge bouwde men naast die heuvels, een
bewijsdat men ze niet voor heilig hield. Willebrokd die
niet ontzag de beelden stuk te slaan, zou aan zijne opvolgers
wel gelast hebben de bergen te slechten.
Het is eene fijn uitgedachte 'en met veel kennis uitgewerkte
poëzie van Dkesseliïuis geweest, die ze tot offerbergen heeft
gemaakt. Zij zijnzegt mente klein en te hoog of te steil
voor eene eenigszins beduidende bevolkingmaar heeft de be
volking, zooals ik meen, uit ééne enkele hoeve bestaan, dan
zal dat ruwebehoeftige gezin wel niet zooveel voor, hunne af-
