12
In dat jaar woonde hier de geleerde rabbijn Jacob Jtjda
Leon, die een keurig model gemaakt had van den tempel van
Salomo en ook een boekje over dien tempel geschreven heeft.
Hij waagde 't dat boekje aan de Staten van Zeeland op te
dragen, maar dezen waagden 'i niet, die opdracht te aanvaar
den, zelfs niet octrooi te geven tot uitgave van 't werkje, vóór
ze advies gevraagd hadden van de dominees.
In den loop van het jaar 1654' schijnt de Joodsche bevolking
hier aanmerkelijk te zijn aangegroeid en wel hoogstwaarschijnlijk
tengevolge van den terugkeer van vele Joden uit Brazilië.
Dat rijk was namelijk kort te voren door de Portugeezen op
de "Nederlanders veroverd. De meeste Israëlieten verhuisden
toen evenwel van daar naar Suriname en de eilanden van
West-Indië.
In het begin van hetzelfde jaar begon de kerkeraad van de
Hervormde gemeente alhier zich ongerust te maken over het
verblijf van verscheidene familiën van Joden van
diverse quartieren, die hier ter stede sijn komen
wonen en hare vergaderingen houden, en werd de
Yroedschap verzocht te vigileer en tot eer der stad
en tot bewaringe der zuivere religie.
Het stedelijk bestuur was in een lastig parket. Het zag in,
dat 't in 't belang der stad was om personen, die een uit-
gebreiden handel drevenniet buiten de poorten te bannen
maar aan den anderen kant vreesde het den grooten invloed
van den kerkeraad, vooral van de Domineers, op het gepeupel.
Wat te doen? Eerst ontboden Burgemeesters enkele der hier
gevestigde Joden, die bekenden, dat ze met eenige van hunne
uit Brazilië gevluchte geloofsgenooten waren te zamen gekomen
om uit de wet te lezen en predikatiën aan te hooren. Ze
hadden bij dit verhoor hunne gebedenboeken meegebracht en
lieten die aan Heeren Burgemeesters zien. Toen vroeg men
advies aan het Consistorie, hoe in deze materie te handelen,
en dit lichaam, dat ook de belangen van den handel niet uit
het oog verloor, was wel zoo goed te verklaren, dat men
