94
tenkloosters omgezet. Deventer en Harderwijk bleven deze
omzetting versmaden.
Door de werkzaamheid, die uitging van het klooster te
St. Omer, kwam er in 1443 een convent der observanten in
Sluis 1). Yan hieruit bezochten deze de stad Middelburg,
waar zij in 1454, 1455 en 1456 werkzaam bevonden worden 2).
Wanneer de omkeering hier plaats greep, wordt vermeld in
een MS. uit de 17,: eeuw over de Franciscanen in de Neder-
landsche provinciën, waar men leest//Middelburgensis con-
ventus Middelburgii Zelandiae dudum possess us a conven-
tualibus reformatus est per fratres observantes Anno 1506" 3).
Terwijl Dordrecht in 1502 naar de oude discipline der obser
vanten gereformeerd werd, vind ik te Middelburg van deze
als inwoners gewag gemaakt in het jaar 1509 4). Deze
observanten worden in 1535 testamentair bedacht door Janne
Lievensdochter 5). Dat zij niet nevens de conventualen op
traden maar in dat klooster woondenziet men bij de inhul
diging van Karel Y, toen er ook een schavot (stellage) op
gericht was op de .Burg tusschen den muur van de obser
vanten en de Abdij 6).
Dit klooster stond onder het bestuur van een gardiaan
later ook vader of voogd genaamd, van een vice-gardiaan
en van senioren 7). Ook vind ik vermeld een Pieter Mus-
schat (ook Musschet) als leesemeester (lector) en elders ver
noemd als //custode van Holland'1"' 8).
b "W. Moll t. a. p. bl. 199 en 200.
2) Kesteloo II, bl. 49, 50 (91, 92). 11e bekende Jan Brugman preekte
zeil te Middelburg in dat laatste jaar (1456).
3) Bjdr. Bisd. Haarlem XX bl. 177.
Bijdr. Bisd. Haarlem XXV bl. 200 en Kesteloo III, bl. 72 (328)
5) O. Archief 31. no 1587.
6) Kesteloo III, bl. 142 (398) Au 1515.
Kesteloo IIIbl. 73 (329) IVbl. 80. O. Archief 31. n» 882.
8) Dr. Hamaker I, bl. 519 en 518. Op bladzijde 248 komt hij ook voor
als custode van Hollaud. Aangezien dit eene hoogere betrekking aanduidt, is
er iets vreemds in die vermelding, juist omdat die betrekking op vroegercn
