•25
alle punten, eu juist voornamelijk op die, waarin de opvatting
van Grijpskerke van de in zijn tijd gangbare afwijkt, zooals
het recht der ridderschap en de wijze, waarop de staat van
eersten edele is ontstaan. De vorm verschilt, en de oudste be
werking is veel minder uitvoerig dan de latere, maar toch alles,
wat in de meer uitvoerige redacties voorkomtis in kern reeds
in de eerste bewerking aanwezig. In één woord de drie redacties
maken den indruk het werk te zijn van één man, van Jacob
van Grijpskerke. Reeds de uitgevers hebben aangenomen, dat
deze zijne stof tweemaal bewerkt heeften inderdaad geven
zoowel de eerste als de tweede redactie elk met een verschillen
den opdrachtsbriefzich voor het eigen werk van Grijpskerke
uit. Uit het bovenstaande blijkt reeds, dat er m. i. geene reden
bestaat, om die voorstelling in twijfel te trekken, al is het zeker,
dat in de tweede redactie enkele bijvoegsels voorkomen, zooals
de beleening van Jacob van Borssele van der Hooghe d.d.
1667, die er na den dood van Grijpskerke aan zijn toegevoegd.
En wat nu betreft de toevoegselswaarmede bewerker van hand
schrift n°. 1 de eerste redactie heeft vermeerderd, zooals zij
neergeschreven zijn, kunnen zij niet van Grijpskerke zelf af
komstig zijn j dat blijkt uit hetgeen met dezelfde hand naast
den opdrachtsbrief geschreven eu hierboven geciteerd is. Maar
zoo men die toevoegsels met aandacht beschouwt, zal men
zien, dat zij een onmiskenbaar verband vertoonen met de tweede
redactie. Ei staat niets inwat niet aan de tweede redactie kan
zijn ontleend. Ik voor mij acht het dan ook waarschijnlijkdat
de schrijver van handschrift n°. 1 zijne toevoegsels daaruit
heeft geput. Dat zou dan ook verklaren de vrijmoedigheid,
waarmede hij trots zijne belofte om //sclver stil te swygen" toch
het geschrift van Grijpskerke met allerlei bijvoegsels heeft
vermeerderd. Trainers die toevoegsels waren niet van hem zelf
afkomstig, maar door hem aan de eigene aanteekeniugen van
Grijpskerke ontleend. Maar dit slechts onder alle voorbehoud
zekerheid in deze kan alleen eene nauwgezette vergelijking-
der drie redacties geven.
