98
kerkorde zonder eenige beperking geapprobeerdmaar de Staten
van Holland hadden bepaald, dat zij slechts //by provisie"
zou worden //achtervolckt" met nog eenige nadere reserves x)
en hadden in het volgende jaar genoemde kerkorde weder
geheel ingetrokken. In Zeeland is zij echter blijven gelden
tot 1591, en ook aan de nieuwe, nu uitsluitend Zeeuwsche
kerkorde van dat jaar is weder die van 1586 ten grond
slag gelegd a). Ook later werd door de Dordtsche kerkorde
van 1619 de Zeeuwsche van 1591 niet meer gewijzigd: de
Staten van Zeeland hebben zich steeds tegen de invoering der
"Dordtsche kerkorde verzet 3), hetgeen ook duidelijk hieruit
blijktdat op de door de Staten bekrachtigde Zeeuwsche synode
van 1620 4) geheel de kerkorde van 1591 is gevolgd 5).
Wat bepaalde deze kerkorde nu omtrent het houden van
synoden in Zeeland? Art. 42 kan hierop een antwoord geven.
Wij lezen daar, dat //soo wanneer een hoochdringende noot
voorvalt, de synodus provinciaeluut de voorseyde vier classes
bestaende, sal byeencomen ende dat met voorgaende authori-
satie van de heeren Staten van Zeelant". Yóor 1620 zijn dan
ook in Zeeland slechts synoden gehouden in de jaren 1591,
1597, 1602, 1610, 1618 en 1620 7), en van deze zijn alleen
de vergaderingen van 1591 en 1620 met authorisatie van de
Staten gehouden, en door deze geapprobeerd; na 1620 is ge
durende het geheele tijdvak van de Republiek nog slechts
éénmaal, in 1638 in Zeeland een synode bijeengekomenmaar
Zie J. W. te Water Kort verhaal der reformatie van Zeeland (1766)
blz. 447 vlg.
2) Vgl. Reitsma Geschiedenis van de hervorming en de Hervormde kerk der
Nederlanden, blz. 147.
Zie Reitsma A. w., blz. 256.
4) Zie de acta vau deze synode Reitsma en Van Veen A. w., blz. 158 vlg.
5) Zie uitvoeriger over dit alles Te Water A. w., blz. 444 vlg.
De vier classen van Zeeland waren WalcherenSchouwenZuidbevelaud
en Tholenzie in bijzonderheden W. A. Bachïene Kerkelijke geographic der
Yereenigde Nederlanden III (1770)blz. 1 vlg.
7) De acta vau al deze synoden zijn afgedrukt bij Reitsma en Van Veen.