146
tegen die van den landenopens het onderhouden van de
Westersche hoofden met sijn vervolgende werken, begin
nende) van omtrent den crommen hoofde, strek
kende van de zeedijk noordwaarts tot Onser
Vrouwe stake tegens de molendijk tot laste van
die van de voornoemde steede niet komen zal, nog in repa
ratiën van den steede in dien begrepenmaar sal mynen voor
noemden heere 'tselve onderhouden ten syne koste ende laste" s).
Op grond van dit contract requestreeren die van Vlissingen
vóór de verkooping der stad in 1581, bij den Grooten Raad
»omme ontlast te zijn van de reparatiën ende onderhoud van (de)
zeewerken, strekkende van het westerse hoofd (noord
waarts), exclusive, oostwaards op, langs der steede
muuren, die sylieden het gemeene landsdyken
en werken baptiseeren, tot voorby de Oostpoorte,
genaamt de poorte van Altena" 3).
Deze gegevens laten zich zeer duidelijk verklaren door de
bijschriften op de kaart van 1570.
Merkwaardig is op deze kaart, dat die onderhoudsgrensbij
het kruisje aan het Kromhoofd alsmede het hoofd "genampt
het oude Gasthuyshoot ofte calle van Bree" 4), ongeveer de
uiteinden van de beide havendijken van Oud-Vlissingenvoor
zoover zij niet in zee vergaan waren, aanwijzen. Het kruisje
was dus aan de oude grens der West watering ge
plaatst, die later ingekort is tot Onze Lieve Vrouwe steen.
Dit bevestigt mijn voorstelling van de landgrens, op de blad
zijden 8488 beschreven.
Aan de omwalling en de zeewering sluit zich de verdedi
ging der stad door krijgsvolk gevoegelijk aan.
Daartoe had de regeering reeds in 1378 over de schut-
Het Leugenaarshoofd.
a) Costumen van Vlissingen Inventn°. 20, blz. 119, art. 5.
3) Costumen van VlissingenInvent., n°. 20, blz. 171 art. 15
4) Calle beteekent schoorbalk. Bree beteekent hier 3t Breewater.
