196
verkreeg zij den naam van Middelkerk. Oorspronkelijk staat
zij geboekt als de //Engelsche" of //Sckotsche" kerk. Vandaar
de namen Engelsck kerkhof en Schotschenhoek.
Te beginnen bij de tegenwoordige sociëteit «Unitas" ver
kreeg de stad in 1580/1590 de volgende omwalling:
Eerst het Gasthuisbolwerk met een voorwerk aan het eind
van den Breeden- of het begin van den Plattendijk 1). Van
daar liep de omtrek langs het Quintensbolwerk 2) naar de
Middelburgsche poort. Deze stond op den bodem van de
huizen aan de Coosje-Buskenstraatnos 4347, west van de
pastorie der Gereformeerde Noorderkerk Van daar liep een
courtine tot n°. 57 woning van den heer F. C. W ijsveld
en dan de linkerflank van Baerlandsbolwerk tot aan de Bad
huisstraat, n°. 11 woning van den heer A. Loots. Nu
volgt half door den bodem van n° 11 de linkerface tot de
Hobeinstraat, n°. 2 huis van den heer F. N. de Rooy.
Onder een hoek van 72 graden liep de rechterface tot den
fabrieksmuur van de werf nDe Schelde" en dan de rechter
flank loodrecht op en tot het midden der straat voor de
woning van den heer P. C. Speckens, huis n°. 76. Dit bas
tion is, zooals het vóór 1580 bestond, uitvoerig beschreven,
om het onmogelijk project op Kaart n°. 80 te verbeteren 8).
Nu volgt de wal langs de oostelijke rooilijn van de Wal-
straat tot aan de Korte Vrouwestraat. Van hier onder een
stompen hoek door het eerste deel van het Schotsche-kerkslop
en door een timmerwinkel tot een eindje in het Dok. Van
daar in rechte lijn langs den hoek van de Wagenaarsstraat
en den trottoirband van de oude Zeevaartschool tot het huis
//den Gloeienden oven", hoek Steenenbeer.
De onderaardsche gang strekkende tot genoemd voorwerk of bastion
voor het pand Boulevard Bankert n°. 26 is van jonger datum.
2) De restanten van zijn binnenmuren heb ik zelf tijdeus het graven ten
behoeve van het rioolreservoir waargenomen.
3) Deze kaartschoon kopie van 't origineelgeeft vroegere toestanden niet
precies weer.
