67 behoorlijke diagnose werd niet gemaakt, in slaap- én ziekenkamers waren de ledikanten en bedsteden achter zware gordijnen ver borgen en werd elk tochtje angstvallig geweerd. Zeeland was berucht en zijne ongezondheid door de gevreesde Zeeuwsche koorts, waaraan nagenoeg ieder vreemdeling hetzij anderdaags of derdedaags tol moest betalen. Yellen en boeken zijn vol geschreven om die ongezondheid te ontkennenwat men in die dagentoen men nog geene behoorlijke statistiek hadmet eenigen schijn van slagen kon doen, zij het ook met argumenten als dit „dat men nu en dan, zoowel in de steden als ten platten lande drielingen ziet verschijnen en dat in 1821 en 1822 in de ge meente van Krniningen binnen weinige maanden door acht vrou wen zeventien kinderen zijn ter wereld gebracht." 1) Later heeft de meedoogenloos nauwkeurige wetenschap ech ter uitgemaakt, dat Zeeland inderdaad ongezond was, waarvan trouwens reeds destijds aanwijzingen aanwezig waren. Zoo gaf eene statistiek over de jaren 1815 tot 1824 de volgende verhou- dingscijfers van geboorten en sterftenvoor het geheele Rijk (met inbegrip van België) 1 geboorte op 28.10 zielen en 1 sterf geval op 39.80 zielen, voor Zeeland 1 op 21.87 en 1 op 28.54. Tevens bleek daarbijdat Zeeland een hooger geboortecijfer en een hooger sterftecijfer had dan eenige andere Provincieeen zeer on gunstig verschijnseldat zich tegenwoordig in economisch achterlijke landen, als Rusland en de Balkanstatenvoordoet. Maar Gede puteerde Staten van Zeeland vonden dit heel natuurlijk en eigen lijk juist van pas. „In deze opgave is opmerkelijk," meenden zij, 2) „hoe de natuur in derzelve vaste door den wijzen Schepper aan dezelve bepaalde wetten steeds aan de eene zijde voorziet in hetgeen zij aan de andere zijde onttrekt." Gelukkig is in den gezondheidstoestand langzamerhand ver betering gekomen door het gebruik van quinine, zuiver drink water, verbeterde afwatering en demping van grachten en poelen. Maar nog is gebleven eene groote kindersterfte ten platten lande, welk verschijnsel nog niet geheel opgehelderd is en waar- 1) De Kanter en Ab Utrecht Dresselhuis, De Provincie Zeeland, bl. 20a. 2) Prov. Verslag over 1828.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1914 | | pagina 133