94
geoefend dan een 20 a 30 jaar geleden, terwijl men zich ook
met een vroeger ongekenden ijver toelegt op de verbetering
der cultuurgewassen. Het gevolg van een en ander is, dat
onze granen thans gemiddeld 25 °/0 aan korrel en stroo meer
opleveren dan voor eene kwarteeuw; de toeneming van de geheele
opbrengst van een boerenbedrijf in Zeeland kan men voor de
laatste 30 jaren op ongeveer 1/3 stellen. De koopprijzen der
landerijen hebben nagenoeg weder het hoogste punt van de jaren
18771878 bereikt; gronden, welke in 189395 bij verkoop
f 1000 per 11.A. golden, hebben thans eene waarde van 1500
de pachtprijzen zijn in dien tijd met f 15 tot 30 per H.A.
gestegen.
Grondeigenaars en landbouwers varen wel bij die toestanden,
de eersten onvoorwaardelijk, de laatsten vooral, voor zoover zij
zich op den kleinbouw toeleggen, waarin de toekomst van het
landbouwbedrijf schijnt te liggen.
De stoffelijke toestand van de landarbeiders is vergeleken bij
eene eeuw geleden aanmerkelijk verbeterd door de voortdurende
stijging der loonen en door het steeds toenemende gebruik, om
een stukje land te pachten of onder hypothecair verband te koopen
ten einde in eigen behoeften te voorzien. Werd vroeger reeds
een varken aangekweekt, thans is daarbij als de „koe van den
arbeider" de zoo gemakkelijk te houden geit gekomen
„Geef mij wat haver en wat brood,
Dan ben ik uw hulp in den nood
stond op het geitenhok te lezen bij de jongste landbouwtentoon
stelling te Middelburg: geene hooge poëzie, maar een wenk van pas.
Wordt door de boeren over de steeds toenemende eischen van
hun personeel geklaagd, een onlangs ingesteld onderzoek naar den
loonstandaard der landarbeiders in Zeeland door den ring Wal
cheren van Patrimonium komt daarentegen tot de slotsomdat
de loonen op het platteland van Zeeland dooreengenomen nog te
laag zijn en dat daarin bovendien veel willekeur heerscht.
Het is overigens wel te betreurendat het gehalte der arbeiders
gemeenlijk nog veel te wenschen overlaat, deels wegens hunne
gebrekkige opleiding, deels omdat de beste arbeiders dikwijls zelf
een klein bedrijf opzetten of verhuizen naar Amerika. Algemeen
