109
werden genomen aan het heeren-, 1521 aan het dames- en 5940
aan het gemengde strand?
Intusschen is Domburg onder alles door het oude Domburg
gebleven, want dit is wel de eigenaardige charme van het
plaatsje, dat het buiten zijn natuurschoon en ligging geenerlei
bijzondere bekoring heeft noch behoeft.
In 1815 was de provincie Zeeland ongeveer 169.500 H.A.
groot: sedert werden aangewonnen 13900 en gingen verloren
omstreeks 225 II.A.met zijne 183.175 H.A. beslaat het gewest
thans nog niet ten volle 6 °/0 van den bodem van Nederland.
Dit moge een betrekkelijk klein deel van het geheel zijn, daar
tegenover staat, dat die grond buitengewoon vruchtbaar is en dat
Zeeland een geringer percentage onbebouwden grond heeft dan
eenige andere provincie.
Ten aanzien van de bevolking neemt Zeeland in verhouding
tot het Rijk eene nog ondergeschikter plaats in. Van 111.108
inwoners in 1815 is de provincie thans (1911) in een langzaam
tempo geklommen tot het bescheiden bevolkingscijfer van 235.007
d. i. slechts 3.9 van de Rijksbevolking (6.022.452).
Daargelaten dat eene sterke uitzetting van de bevolking mij
naar eene oude, maar geenszins verouderde leer, zooals ik vroe
ger reeds uiteenzette, alleen dan wenschelijk voorkomt, wanneer
zij gepaard gaat aan eene evenredige vermeerdering van de mid
delen van bestaan, hangt de waardij van eene natie, groot of
klein, niet in de eerste plaats af van dergelijke statistische cijfers.
De hoofdvraag is, welk haar zedelijk en verstandelijk peil is,
of zij zich tevreden gevoelt met haar lot, of zij een nuttig deel
der gemeenschap uitmaakt. Velerlei eigenschappen kunnen daartoe
medewerkenarbeidzaamheidspaarzaamheidsoberheidgods
dienstige zin, al welke karaktertrekken de Zeeuwsche bevolking
in ruime mate bezit.
Vooral de godsdienst was en is in dit gewest steeds een hoogst
belangrijke levensfactor. Zeeland is voor nagenoeg 3/4 protestant,
voor ruim katholiek1); in den aard en de levenswijze der be-
1) Volgens de volkstelling van 31 December 1909 telde Zeeland op 232.515
