65
gulden bijeen te brengen, welke voor de verbouwing noodig
werd geacht, wat kon de hooge regeering in Den Haag er
tegen hebben om hun voor het pieuse doel bovendien over ge
heel Staats-Vlaanderen een inzameling van liefdegiften te ver
gunnen 1)?
Met een diergelijke oplossing, in een paar memoriën door hen
voorgeslagen ■-)heeft men zich in Den Haag voor een deel al
thans vereenigd. In het begin van Mei 1656 stonden de Staten-
Generaal aan die van Yzendijke toe „het provenu van het
honderdste gemet pro ministerio divino van alle de bedijkte polders
en lauden in en omtrent dat kwartier gelegen, die tot nog toe
daarin niet hadden betaald, en dat van den tijd af, dat zij heure
octrooien tot de bedijkinge hadden geimpetreerd" 3).
De vergrooting, waaraan nu metterdaad de hand werd gelegd 4j
zal denkelijk haar volle beslag hebben verkregen in den loop van
1658 of 1659, in de rekening toch van het Vrije over Juli
1658-Juli 1659 staat een uitgave geboekt van 30 pond Vlaamscli
voor een geschilderd glas venster, door genoemd college aan de
kerk vereerd 5).
Nemen wij de bestekteekening voor ons, in 1656 door zekeren
Skbastiaan de Roy te Hulst opgemaakt 6) en naderhand ook bij
het werk gevolgd, zoo kunnen wij ons een duidelijk denkbeeld
vormen van de verandering, die het gebouw bij deze vergrooting
heeft ondergaan. Men heeft de drie achterste muren van het
achtzijdig grondplan weggebroken, de beide zijmuren zóóver
J) Memoriën door magistraat en kerkeraad overgegeven resp. aan den Raad
van State en diens gecommitteerden in Vlaanderenen Request van dezelfden aan
de gecommitteerden van den Raadalle als bijlagen gevoegd bij diens brief van
3 Mei 1656 aan de Staten-Generaal.
2) Als voreu.
3) Resol. Staten-Generaal 6 Mei 1656.
4) Bij resol. Staten-Generaal 10 April 1657 werd de gedane besteding van de
kerk geapprobeerd.
5) „Aan Cornelis van Barlaar glasschrijver tot Middelburg (betaald) de sommc
van 5 pond grooten Vlaamsch over reste en tot voldoeninge van 't maken en leveren
van een glas bij dezen college vereerd aau de kerke van Yzendijkedit boven nog
25 pond Vlaamsch hier te voren in rekeninge gepasseerd".
6) Zie hiervóór blz. 63.
Archief 1916 5