143
was gevestigd. Tot 1447 wordt het Gasthuis in de stukken aan
geduid als „onser vrouwen hospitale" of als „onser vrouwenhus"
daarna afgewisseld met den naam St. Barbara Gasthuis; na 1500
komt alleen laatstgenoemde naam meer voor, welke op zijn beurt
na de hervorming blijkt te zijn verdwenen. Er wordt sinds dien
alleen maar meer gesproken van „het Gasthuis"zooals het bleef
tot op dezen dag.
Zelfs indien wij ons nu voorstellen dat het Gasthuis gesticht
werd door een Katholieke broederschapdan weten wij daarmede
toch nog niet met, welk doel dit geschiedde. Zeker is het wel
dat het Gasthuis reeds in de 15de eeuw voor verschillende, naar
ons tegenwoordig gevoel vrij uiteenloopendedoeleinden dienst
deed; te weten voor armenzorg, als passantenhuis, als proveniers-
en als ziekenhuis. Het vereenigde in zich eigenschappen die wij
tegenwoordig gewend zijn te verdeelen over armbesturen, hotels,
tehuizen voor dakloozen, oude mannen- en vrouwen-huizen,
ziekenhuizen en politie-bureaux. Ja ook weezen en verlaten kin
deren kregen er meermalen een onderkomen tot tijd en wijle dat
er een beslissing omtrent hen was genomen.
Welke bestemming is nu de oorspronkelijke geweest? Waar
schijnlijk die van passantenhuis, maar zeker is het volstrekt niet.
Wij hebben de meeste kans de waarheid te naderen, wanneer
wij ons voorstellen hoe een menschlievend gildenaast zijn kapel
huizen aankocht of bouwde om daarin vrome bedevaartgangers
op hun reis ouderdak te verleenen; uit welke inrichting zich dan
en volstrekt niet onbegrijpelijk, al het verdere als van zelf ont
wikkelde
Een dergelijke langzame groei, naar innerlijke beteekenis en
uiterlijken omvang, maakt echter het antwoord op de vraag:
wie hebben het Gasthuis gesticht en wanneer geschiedde dit?
zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk, te geven.
Maar hoe dat alles ook zij, in den aanvang der 15de eeuw
had deze ontwikkeling reeds geheel plaats gehad. Op dien grond
i moeten wij aannemen dat het Gasthuis in 1400 reeds eenige
1) Met deze onderstelling is ook de naam „Gasthuis" het beste te verklaren.
