183
Wanneer wij ons, op den grondslag der instructies van 1604
en 1681, het verloop van een dag in het Gasthuis voorstellen,
en daartoe kiezen een Woensdag in den zomertijd, dan zien wij
hoe 's morgens om zes uur overal leven heerscht in het oude
gebouw.
Op de zalen zijn de dienstboden, geholpen door de loopende
ziekenreeds bezig de patiënten te verbedden en de bedden op te
makenna afloop van welk werk de keukenmoeder reeds een
roemer wijn voor elke dienstbode gereed had, een maatregel
welke een inwendige ontsmetting beoogde.
Ternauwernood waren de bedden opgemaakt, of de groote
voordeur moest worden geopend voor de chirurgyns, die, gevolgd
door hun leerlingen, kwamen aangestapt om de gewonden te ver
binden.
Zij spreken over simpele en gecomponeerde wonden en over
de accidenten welke zij daarbij vreezen; over de cacochymie, de
menging der slechte lichaamsvochten, welke met purgativa en
clisterien moet worden verbeterd; over grangraena, of sphacelus
als het ernstiger wordt; zij bespreken de causae primitivae, an-
tecedentes en conjunctaeom ten slotte uit te maken of de zieke
zal behoeven repelleerenderesolveerende of matureerende genees
middelen, dan wel of zalven en oliën met platte of stekende
plumaceolen hier meer op haar plaats zijn.
Niemand behoeft te betwijfelen of de jonge knechten zagen
met dezelfde bewondering het werk hunner leermeesters, als de
hedendaagsche studenten thans het werk der ervaren klinici in de
college-zaal aanschouwen.
Om acht uur kwamen dan de „medecyns" met hun purgantia
vomitoria en opiata, in pillen, poeders, koekjes, likkepotten,
dranken en stroopen. Er hebben sarnensprekingen plaats tussclien
de chirurgyns en de doktorenwaarbijnaar het toen heette
over de zieken werd geconcurreerdnatuurlijk te midden van
een kring van bewonderende leerlingen. Welk geneesheer ziet,
dit lezende, niet de tooneeltjes terug uit zijn eigen leerjaren!
Wanneer de morgen-visite was afgeloopen, de geduldig wach
tende apothekers-knecht met de bestellingen was vertrokken en
de oudste dienaar op zijn lei had aaugeteekend hetgeen omtrent
