2
paar berichten over naar Den Haag, waaraan wij de kennis
hebben te danken van eenige merkwaardige bijzonderheden om
trent de kerkelijke toestanden van Breskens niet alleen in dezen
tijd maar ook in de dagen vóór de Hervorming.
In zijn eersten brief dan deelde de Raad van Vlaanderen mede
hoe „de plaatse redelijk in gemeente was toenemende, dat mede
ten plattenlande gereeds hoeven werden gesteld zoo onder de
jurisdictie van Breskens als in de omliggende polderswelke allen
om de geïnundeerde tusschenliggende landen en zeer groote dis
tantie tot Cadzand om Gods Woord te hooren niet dan met te
zeer excessieve moeiten wisten te geraken, en het al te moeilijk
viel voor de ministers van Walcheren in het winterseizoen hen
lieden te bezoeken en veel min afstervende personen onderwijzing
te doen of noodwendige vertroostinge te geven." Daarom oor
deelde de Raad het „hoog oirbaar en godzalig dat zijlieden van
eenen specialen resideerenden predikant wierden voorzien, tot
beroepinge deswelken de classis van Walcheren, waaronder de
kwartieren van Vlaanderen waren sorteerende, mocht worden ge-
authoriseerd." „En de middelen aangaande (zoo schrijven zij
verder) bevinden dezelve als geene te zijn, immers in geen con
sideratie te mogen komen, en gelijk echter in de regeeringe,
staande onder Uw Hoog Mogenden (sic!) gehoorzaamheid, het
ongerijmd geacht zou worden zulken hoop volks en kwartier te
houden zonder onderwijzinge in Godes Woord, dunkt ons onder
beter gevoelen dat Uw Hoog Mogenden uit de gemeene mid
delen, die aldaar worden geheven, wat tot onderhoud van den
minister consenteerden en het resteerende over de huizen en
gemeten tot laste van de bruikers omgeschoten werd, die per
soonlijk daarmede worden gediend, alzoo het opbouwen van de
kerke, die gepresumeerd wordt altijd te zullen blijven, den eige
naars haren last geven zal"
Aangezien de Raad van State dit bericht niet genoegzaam
achtte en de schrijvers gelastte nader te onderzoeken, wat inkom
sten landentienden en anderszins de kerk van Breskens eertijds
1) Brief Raad van Vlaanderen aan Raad van State 15 Sept. 1612.
