24
een partij land in den Grooten Sint Annapolder en daar, zegt
Ds. Dobbelaer in de hiervoor reeds aangehaalde memorie van
1659, „hebben zij over 2 of 3 jaren op hun eigen kosten een
huis vierkant uit den grond nieuw opgetimmerd, van buiten
fraai en van binnen ruim, zoodat zij niet meer behoeven te
delogeeren bij mankement van plaats of eigen grond als voor
dezen".
Hun toenemende welstand en gestadige vermeerdering was uit
den aard der zaak niet geschikt om de Mennonieten in hun om
geving populair te maken. Vooral gaven zij den Hervormden
aanstoot doordien zij op grond van hun godsdienstige overtuiging,
die het dragen van wapenen verbood, weigerden op de wacht
te komen. „De ingezetenen van Cadzand murmureerden daar
over (schrijft Dobbelaer) toen zij bij dage en bij nachte met
heele compagnieën aan den zeekant moesten wakentoen wij met
Engeland in de hitte van den oorlog waren en van de wacht
komende trokken naar de hofsteden van de Mennisten, begeerden
eten en drinken, en er ontstond toen een groote desordre in het
land, en in het toekomende staat er nog erger te verwachten en
te vreezen in diergelijken geval". Wat den Cadzandschen pre
dikant echter het meest tegenstond was hun streven om zielen
te winnen. „Zij weten (zegt hij) door een geveinsd gelaat, door
schoon spreken en prijzendoor giften en gaven en met gemaakte
woorden, die een schijn van godzaligheid hebben, vele harten
der menschen te verleiden en tot zich te trekkenzoodat er een
spoedige remedie vereisclit wordt of het zal hoe langer hoe erger
gaan en eindelijk (de lieden aldaar) ten meerderen deele of Men-
nist of atheïst worden". De wortel van het kwaad lag hierin
volgens hem, dat er op de heerlijkheid Nieuwvliet „tot op den
dag van heden geen kerk is gebouwd om de ware Gereformeerde
religie bij de ingezetenen voort te planten, hetwelk occasie is
geweest en oorzake heeft gegeven dat de secte en valsche leere
der Wederdooperen daar is opgekomen, die daar nu een verte
rende kanker is tot op den huidigen dag". Naar zijn inzien
was alleen de oprichting van een Hervormde kerk bij machte de
1) Van 16521654.
