79
Dordrecht, gelegen op het punt waar de handelsweg van Engeland
raar den Rijn door die van de Oostzee door Utrecht naar
Vlaanderen gesneden werd, het aangewezen middelpunt voor den
Engelschen handel in deze streken t). Daar werd ook in 1291
eenigen tijd de stapel van de Engelsche wol gevestigd -). Slechts
korten tijd echter genoot Dordt dit voorrecht 3); meestentijds
was de stapel te Brugge gevestigd 4), totdat ze omstreeks het
midden der 14e eeuw naar Calais werd overgebracht, waar ze
bijna onafgebroken gedurende de Engelsche heerschappij aldaar,
dus tot 1558, bleef. Aan de instelling van den stapel door de
Engelsche regeering lagen vrnl. fiskale overwegingen ten grond
slag; dooT concentratie der kooplieden op één plaats was strenger
kontrole op de tollen en daardoor heffing van hooger uitvoer
rechten op de wol en andere stapelartikelen mogelijk. Vestiging
van den stapel op het vasteland bood bovendien, ongezocht, de
gelegenheid de Engelsche scheepvaart te bevorderen, welk voor
deel gemist zou zijn als men den uitvoer in een Engelsche haven
zou hebben geconcentreerd 5). Op het eind der 11e eeuw, toen
de Engelsche kooplieden steeds meer naar Holland en vooral naar
Zeeland plachten te komen, werd de wolstapel gedurende eenige
jaren te Middelburg gehouden. Maar voor wij tot nadere be
schouwing hiervan overgaan, dient eerst nog met een enkel woord
op het verkeer der Hollanders in Engeland te worden gewezen.
Reeds uit het begin der 13e eeuw zijn ons berichten omtrent
dit verkeer bewaard. In 1215 beval de Engelsche koning een
schip van een onderdaan van den graaf van Holland, dat te
Southampton was gearresteerd, te ontslaan e)eenige jaren later
werden represaille-maatregelen bevolen tegen de Hollandsehe koop-
1) Vgl. Smit, Opkomst van den handel van Amsterdam p. 1.
2) Zie Rijmkroniek van Melis Stokk (ed. W. G. Bkill (Utrecht, 1885), vs. 855 vlg.
3) Ook in 1311 en 1312 werden door Dordt, doch tevergeefs, pogingen gedaan
om den stapel te krijgen zie Oh. M. Dozy, De oudste stadsrekeningen van Dordrecht
('s-Grav., 1891) p. 79, 83.
4) Zie voor de beteekenis der Brugsche wolmarktHai'KB, Brugge's Eutwicklung
p. 48 vlg., p. 67 vlg.
5) Vgl. Posthumus, t. a. p. p. 183 G. Schanz, Englische Handelspolitik gegen
Ende des Mittelalters (Leipzig, 1881) I p. 329 vlg.
6) Oorkondenboek 1 no. 249.
