81
door de Italianen werd '29.6 °/0, door de Franschen 21.8 °/0, door
de Hollanders 20.8 °/0, door de Duitsehers 11.6 °/0, door de
Brabanders 10.3 °/0 van de wol, altbans voor zoover dat door
buitenlanders geschiedde uitgevoerd. Dat de Hollanders al
die wol zelf hebben verwerkt, mag, gezien de nog geringe ont
wikkeling der Hollandsche lakennijverheid in de 13e eeuw 2),
twijfelachtig heeten; vermoedelijk profiteerden zij toen van de
gunstige gelegenheid, dat het verkeer van Engeland met Vlaan
deren stokte en hebben zij naar dat land het grootste deel van
deze wol gebracht 3).
Over de waren, die door de Hollanders naar Engeland werden
gebracht, staan ons slechts weinig gegevens ten dienste, maar
alle beschikbare documenten noemen geregeld haring en andere
visch als importwaar 4).
Wat de regeling der Engelsch-Hollandsche verhoudingen be
treft 5), vóór de regeering van Floris V zijn geen algemeene
privileges, door den Engelsehen koning aan de Hollandsche
kooplieden verleend, bekend; vermoedelijk zal hun verkeer in
Engeland op iudividueele rechtsverleening hebben berust. Floris
V echter, in den kamp tusschen Engeland en Frankrijk door
economische en politieke overwegingen 6) gedwongen zich met
Engeland te verbinden, wist in 1277 een uitvoerig privilege voor
zijn onderdanen te verkrijgen, geldig voor 2 jaar Maar toen
na den slag bij Woerouc de handelsweg van Engeland naar
Keulen over land, de concurrent van den waterweg door Holland,
1) Voor deze beperking van Kunzk's te absolute opgave, zie A. Schaubr, Die
Wolausfuhr Englands vom Jahre 1273 (Vierteljahrschrift VI (1908)) p. 43.
2) Zie Posthumus, t. a. p. p. 4 vlg.
3) Voor het jaar 1273, toeu de Hollanders wegens politieke moeilijkheden niet
in Engeland konden komen, waren de cijfers: Engelschen 31.9 °/0, Italianen
24 4 Brabanders 11.2 Noord-Frankrijk 16,1 °/0; zie Schaubr, t. a. p. p. 68.
4) Zie van Mieris II p. 88 (1309), 185 (1317).
5) Voor de politieke verhoudingeu tusschen Engeland en de Nederlanden vóór
de 16e eeuw, zie H. Brugmans, Engeland en de Nederlanden in de eerste jaren
van Elizabeth's regeering (Groningen, 1892) p. 9 vlg.
6) Zie hiervoor H. Omlren, De eerste jaren na den dood van Floiiis V (Bijdr
Vad. Gesch. 5e reeks dl. 1 p. 243 vlg.).
7) Oorkondeuboek II no. 327 zie ook H. U. B. I no. 771.
Archief 1918. 6
