2
tegen, maar merk toch op dat de oude constitutie het een paar
eeuwen uitgehouden heeft, wat voor hare levensvatbaarheid pleit.
Bijzonderheden van die constitutie, welke later aanstoot gegeven
hebben, zijn te verklaren uit de eigenaardige omstandigheden van
het tijdperk, waarin zij is ontstaan. Voor de juiste kennis van
de staatsinrichting van Zeeland tijdens de Republiek heb ik mij
telkens weder met dit tijdperk moeten bezighouden, en zoo ben
ik er toe gekomen om daarin de stof te zoeken voor eene lezing
in het Zeeuwsch Genootschap. Dat een vergelijking van dien
tijd met den onzen voor de hand ligt, ontken ik niet, maar de
keuze van mijn onderwerp heeft met de algemeene tijdsomstandig
heden niets te maken.
Enkele data mag ik in herinnering brengen. In 1572 hebben
zich Vlissingen, Veere en Zierikzee voor Oranje verklaard.
Middelburg is na een langdurig beleg in 1574. tot de overgave
gedwongen, zoodat het gebied van den Prins toen Walcheren
met Schouwen en Duiveland omvatte. De eilanden Zuidbeveland
en Tholen bleven echter onder het gezag van den Koning; zelfs
slaagden de Spanjaarden in 1575 er in om door het Zijpe naar
Duiveland te trekken en het beleg te slaan voor Zierikzee, dat
zich in 1576 moest overgeven. De driekleur woei toen alleen
nog over Walcheren. Dan sloegen de Spaansche soldaten aan
het muiten; zij trokken weg en nog in het najaar van 1576
erkende Zierikzee wederom het gezag van den Prins. In het
voorjaar van 1577 deden dit ook Goes en Tholen, evenwel op
voorwaarden, neergelegd in zoogenaamde Satisfactiën. In den
loop van dit jaar konden dus eerst de vertegenwoordigers uit alle
deelen van Zeeland bijeenkomen om aan den gemeenschappelijken
arbeid tot wederopbouw en nieuwe constructie te gaan. In het
voorjaar van 1580 was de inrichting voltooid, zooals zij be
houdens enkele wijzigingen tot het einde der achttiende eeuw zou
blijven.
Wat in dit korte overzicht de hoofdzaak is, wat den lezer
steeds duidelijk voor den geest moet staan, is dat er in de
oorlogsjaren tot aan de Pacificatie van Gent een prinsgezind en
een koningsgezind Zeeland voorzichtiger uitgedrukt een Zeeland
onder den Prins en een Zeeland onder den Koning zijn geweest,
