38
veel gemaakt is en wordt, dat wie anti den een is, dus pro den
ander is. In 't geval van Beveland blijkt de onjuistheid daarvan
uit een denkbeeld, waarvan mij geen wedergade bekend is. De
Zeeuwen hebben aan den bisschop van Utrecht gevraagd of deze
zijn kerkelijk gezag weder over het katholieke deel van Zeeland
wilde uitstrekkenlet welden bisschop, met volslagen verwaar-
loozing van den aartsbisschoppelijken titel van dien lieer. Mgr.
Schenk antwoordde natuurlijk met eene afwijzing. Na de
weigering van den aartsbisschop hebben de Staten het afdoen
van den bisschop (van Middelburg) en zijn officieren gesteld
ter discretie van de steden, waar deze nog gezag uitoefenden.
Het lijkt een politieke, haast een politiemaatregel. 8 October
is de Iloomsche kerkdienst te Goes verboden. Het collegi-
aalboek leert ons: „10a Octobris 1578. Die president Blancx,
comende van Goes, heeft gerapporteert tgene aldaer geschiet
is nopende die beeltbrake, te wetene dat alles gestilt is dyenaen-
gaende ende datter gedeputeerde gesonden zijn aan zyne Exe.
om de resterende poincten van hunne satisfaction te houden"
enz. Op de details komt het nu minder aan. De hoofdzaak is,
dat de verandering te Goes heeft plaats gehad toen N. Blancx
het voorzitterschap van den Raad van Zeeland bekleedde. Ook
in deze materie hebben de heeren Blancx de leiding gegeven.
De rekeningen wijzen uit, dat in de volgende jaren de verschillende
dorpen predikanten gekregen hebben, waaruit nog lang niet
voortvloeit, dat de Bevelanders in massa Gereformeerden waren.
Ruim tien jaren later hebben alle stemhebbende steden van Zeeland
beurzen gesticht voor de opleiding van predikanten, en deze maat
regel, gepaard aan de wering van priesters, heeft een geleidelijke
verandering van de denkwijze ten gevolge gehad. 30 April 1579
hebben Gecommitteerde Raden den rentmeester Schaeck gemachtigd
om 200 pond grooten op interest te nemen tot betaling van de
ministers in bet land van Zuidbeveland, „zoo van de costen gedaen
int invoeren van de Gereformeerde religie als van hun jaerlicx
pensioen ende tractement". Dit zijn Ylaamsche ponden, dus
1200 gulden. Met aftrek van de traktementen kunnen we dus
zeggen dat de invoering van den Protestantschen godsdienst in
Beveland geen duizend gulden gekost heeft. En geen bloed. Mij
