89
In de 19e eeuw werden de stoven in steen gebouwd, sommige
in IJselsteen, andere in Waalsteen.
De bedrijfsvorm dezer ondernemingen laat zich niet met een
enkel woord omschrijven. Van oudsher behoorden de meestoven
aan 16 aandeelhouders. Slechts een zeer schaarsche uitzondering
komt hierop voor. Tevergeefs heb ik gezocht naar de beteekenis
van dit getal.
Hoogstens kan men dus spreken van een maatschap, doch zonder
statuten, want hetgeen men statuut of reglement geliefde te noemen,
waren niet veel anders dan bepalingen omtrent de beurtregeling
der bewerking van de meekrap, omtrent het niet verantwoordelijk
zijn voor schade aan of vernietiging der aangebrachte meekrap, zelfs
wanneer deze was veroorzaakt door nalatigheid of schuld van het
personeel of wegens ondoelmatige inrichting der meestoof, en verder
omtrent de betaling van het verschuldigde wegens de bewerking
der meekrap, van de „reedhuur".
Het geheele bedrijf was dus eene bewerking naar eene vaststaande
belooning (loon) of huur en dit gold zoowel voor den aandeel
houder als voor den niet aandeelhouder.
Bewijzen van aandeel werden, voor zoover mij bekend, niet
uitueueven. Overdracht van aandeelen door onderhandschen of
o O
publieken verkoop en toebedeeling bij boedelscheiding kwam telkens
voor en de vermelding in de daartoe betrekkelijke acten kon men
dus als een titel van aankomst beschouwen, vooral als men na
voorafgaande kennisgeving was toegelaten in de vergadering van
aandeelhouders, die jaarlijks werd gehouden „tot het doen der
opwigte" en „der rekening".
In geen enkele der stoofrekeningen wordt melding gemaakt van
eene kapitaalsrekening. Bij de stichting had ieder deelhebber zijn
Vi6 gestort in de stichtingskosten benevens de kosten van den
zoogenaamden „lossen inventaris" en de loonen der werklieden van
de eerste „teelte".
De rekening is dus eene eenvoudige opsomming der ontvangsten
en uitgaven; een batig saldo wordt verdeeld en een nadeelig slot
bijbetaald.
Het vormen van een reservefonds of van eenige afschrijving op
het bouwkapitaal is nergens te vinden.
