XXXI
(Vervolg verslag van den secretaris.)
Het „Archief" voor 1925 bevat:
Jaarverslag over 1924/25.
Het leven en de werken van Johannes Tjootf, stempelsnijder en
graveur te Middelburg, door M. G. A. de Man.
De verdwenen Meekrap-cultuur op Schouwen en Duiveland,
door A. van der Weijde.
Acht brieven van Middelburgers aan Carolus Clusius, door
Dr. F. W. T. Hunger.
Zoo zijn wij dan gekomen aan het eind eener vijf-jarige periode.
Heel wat wenschen zijn onvervuld gebleven, maar het bestuur
kan toch gelukkig straks bij het overdragen van zijne taak aan
de opvolgers zeggen als in het doorgeefspelletje met het brandende
stokje, waarvan Dumaurier in „Peter Ibbetson" vertelt„Le petit
bonhomme vit encore". Het is wellicht niet te onbescheiden op dit
oogenblik een kort woord te wijden aan de toekomst.
Onze voorzitter heeft in eene der bijeenkomsten van dit Ge
nootschap eens opgemerkt, dat eerst de wetenschap het leven
mogelijk maakt. Het omgekeerde van dit treffende woord is stellig
ook waarhet leven is onontwikkelde wetenschap of wetenschap
in aanleg. Maar de ontwikkeling voltrekt zich niet altijd har
monisch en onze tijd levert daarvan voorbeelden te over. Ver
ontrustende verschijnselen in de samenleving zooals de mislukking
van Duitschland's toetreden tot den Volkenbond, de tijdelijke
stuurloosheid van ons staatsbestel, de bekende wrijvingen op
geestelijk gebied, mogen en moeten symptomatisch worden opge
vat: het oude denken beheerscht of begrijpt niet meer de nieuwe
toestanden. De leiders der groepen denken te veel in onwerkelijke
eenzijdigheden; zij streven volgens ouderwetsclien trant naar het
integreeren, het absoluut maken, het aan anderen opleggen van
subjectieve opvattingen. Maar de gevolgen dezer denkfout, de
verkapte en openlijke oorlogen, werken door verspilling van
energie en hersenschors dermate vernietigend, dat de menschheid
uit drang tot zelfbehoud, in bitteren nood, gebracht wordt tot
verandering van hare denkwijze. Plet relativistische denksysteem,
dat de absolute onderlinge afhankelijkheid der verscheidenheden
