121
putten te lerseke moet veel steen zijn weggehaald van de bouw
vallen op liet Verdronken Land, vooral van Nieuwlande. Het was
ook zoo gemakkelijkmen voer bij hoogwater naar de puinhoopen,
liet het vaartuig met de ebbe op het droge vallen, had 4 a 5
uur tijd om te laden en de vloed maakte het schip weer drijvende.
Natuurlijk nam men alleen de losliggende steenen weg. Vandaar
dat op sommige plaatsen de fundeering tot op den laatsten steen
is verdwenen en daarentegen op andere plaatsen het vaste metsel
werk boven de slik uitsteekt.
(Het weghalen van steenen wordt bevestigd in Van der Aa,
Aardrijksk. Woordenboek van Nederland, Dl. 8 (1846) p. 173:
„Nieuwlande". De grondslagen der kerk en huizen zijn bij laag
water duidelijk op het Verdronken land te zien en zijn gelegen
op !/4 uur gaans van den oostelijken dam van de Nieuwlande-
polder, wordende er nog heele gebakken steenen daaavan gebruikt,
waarvan verscheidene woningen in dezen omtrek gebouwd zijn).
De vloerbedekking in de kerk heeft waarschijnlijk voor een groot
deel bestaan uit blauwe en roode tegeltjes. (Formaat der blauwe
16 x 16 c.M.; der roode 14 x 14 c.M.). Behalve een enkel
vergeten exemplaar tusschen het zeewier zijn er geen meer te
vinden. De meeste zijn enkele tientallen jaren geleden weggehaald
om tot bevloering der oesterputten te dienen. Voor den schoen
winkel van den heer Zweedijk, Noordweg, Krabbendijke, ligt
een straatje van 500 blauwe tegeltjes, die eveneens afkomstig
zijn van Nieuwlande, doch waarvan het niet zeker is of ze deel
hebben uitgemaakt van den kerkvloer.
Het bovenstaande vormt dus een aanvulling op een drietal
artikeltjes: „Sprekende steenen en vandalisme," gepubliceerd in
de Nieuwe Botterd. Courant (18 Jan. 1928 Ochtendblad B; 20
Jan. en 28 Jan. d.a.v. Avondbl. B). In deze artikelen worden
enkele voorbeelden genoemd van zeeweringen, waarvoor het materiaal
gedeeltelijk geleverd werd door oude bouwvallen. Voor zoover mij
bekend, vertoonen de zeeweringen van de polders in de omgeving
van Nieuwlande daarvan geen sporen, wat, gezien het gebruik
