108
Napoleon zal den ouden geest beuken en kneuzen en
scheuren tot het berouw komt na de zonde.
Zeeland het eerst, het langst, moest het ontgelden.
Gevechtsgebied bij den inval der Engelschen, Vlissingen
het eerst ingelijfd bij Frankrijk. De provinciën, reeds onder
de Bataafsche republiek, verdeeld in brokstukken, om haar
het oude particularisme te doen vergeten. ,,Les bouches de
,,1'Eiscaut" het eerste Fransche Departement.
Die 20 jaren brachten, bij veel kwaad, het einde van het
provincialisme in den ouden, voor bewaring van staatkun
dige en economische onafhankelijkheid noodlottigen vorm.
Wèl kwamen de provinciën met de herboren onafhanke
lijkheid weer, maar als autonome deelen van het groote geheel,
wèl als zelfstandige, maar niet als onafhankelijke eenheden.
De herboren onafhankelijkheid.
De eenheid der Nederlanden,
Zoo moet dan ook de historie van het Zeeuwsch parti
cularisme en de convoyen en licenten hier een einde nemen,
Doch er is nog plaats voor een epiloog.
Na de vereeniging met België, dat sinds 1579 een geheel
ander regiem had gekend, ook op het gebied der invoerrechten
en accijnzen, een regiem, dat, ook tengevolge van het sluiten
van zijn havens van 1585 af, meer op bescherming der nijver-
heid was gericht, kon het oude placcaat niet blijven voort
bestaan.
In 1816 werd een nieuwe regeling, thans „wet", ontworpen,
waarin de kiem reeds lag voor wat later den opstand van
België ontketenen zou.
Men beproefde beide partijen te bevredigen, een compromis
van de belangen van handel en nijverheid, en bevredigde
zoo niemand.
Het vele malen in vroeger dagen zoo verguisde placcaat
van 1725, heet nu in de redevoeringen der Noordelijke af
gevaardigden „pronkstuk der wetten" (Gendebien), „door
„haar dat schoon gebouw van nationaal geluk en voorspoed
„opgericht" van Alphen), „een meesterstuk van Staatkunde"
(Gockinga)dat „de verwondering van de verstandigste bui
tenlanders heeft getrokken".
Zij roemen daarin ten zeerste den geest van gematigdheid,
