46
en andermaal tot nieuw leven te wekken doch aan de
stapelperiode kwam zoo een einde. Voor de stapelpolitiek
kwam thans het transitobedrijf op de Walchersche reede in
de plaats, waarin Middelburg met Arnemuiden een dominee-
rende plaats bleef bekleeden. Doch voor wij tot de behande
ling hiervan overgaan een enkel woord over de wijze, waarop
in de stapelperiode de handel te Middelburg was georgani
seerd, waaromtrent de reeds genoemde ordonnantie op de
makelaardij 1uit het begin der 15e eeuw ons waardevolle
inlichtingen verschaft.
Ten tijde harer stapelpolitiek treffen wij ook in de Arnestad
het meest rigoureuze middeleeuwsche gastenrecht 2aan. Het
doel daarvan was de voordeelen van het handelsverkeer zoo
veel mogelijk voor de eigen burgers te monopoliseeren door
den directen handel van gast tot gast zooveel mogelijk tegen
te gaan en hun hoogstens op jaar- of weekmarkt den groot
handel toe te staan. De ordonnantie op de makelaardij nu
schreef ook voor Middelburg de overal in de Middeleeuwen
gevolgde economische maximes voor. Evenals in andere ste
den, waar het handelsverkeer grootendeels passief was, als
bv. Brugge en Dordrecht, trad ook hier de beteekenis der
tuschenpersonen sterk op den voorgrond. En evenals te
Brugge3), treden ook te Middelburg de waarden, de hoste
liers, bij wien de vreemdelingen met hun goederen hun intrek
hadden genomen, als makelaars op. Streng werd daarbij toe-
1) Bronnen III, no. 122. Overigens is deze ordonnantie wel niet de
oudste de rentmeestersrekening van 1366/69 (Heeringa, Rekeningen no. 34)
vermeldt een post van makelaardij, betaald voor den verkoop van een
gestrande partij grayn de makelaardij was toen stellig al geregeld.
2) Over het gasten- of vreemdenrecht, zie Th. Stolze, Entstehung
des Gasterechts in den deutschen Stadten des Mittelalters (Marburg,
1901) R. Ehrenberg, art. Fremdenrecht in: Handwörterbuch der Staats-
wissenschaften.
3) Zie hiervoor R. Ehrenberg, Makier, Hostelier und Börse in Brügge
von 1316 Jahrhundert (Zeitschrift für das Ges. Handelsrecht XXX,
p. 403 vlg.).
