78
de hertogin van Bretagne werd bevestigd, en waardoor de
onderlinge verhouding werd geregeld. De heer van Beveren
echter kreeg bij hen geen kans. Zooals uit de ankeragelijsten
duidelijk blijkt, bleven de Bretonsche schippers de voorke"ur
geven aan de Arnemuidsche reede1), en slechts enkelen van
de honderden, die naar Walcheren kwamen, deden voor en
na Veere aan2).
Vanwaar kwamen deze schippers en wat voerden zij aan
Dank zij de ankeragelijsten, aan te vullen met belangrijk
oorkonden-materiaal, kunnen wij hierop tamelijk nauwkeurig
antwoorden. Wat het eerste betreft, houde men twee dingen
in het oog, nl. de vraag, welke van de tallooze Bretonsche
kustplaatsen de woonstede was der schippers, die de Wal-
chersche reede bezochten 3), en vervolgens uit welke havens
de Bretons daarheen hun lading aanvoerden. Van de her
komst der schippers uit Bretagne is bij de bewerking der
ankeragelijsten geen volledige statistiek gemaaktsteekproe
ven over verschillende jaren echter doen ons zien, dat althans
in de 16e eeuw ongeveer een derde hunner afkomstig was van
Penmarch, aan de uiterste Zuidwestpunt van Bretagne ge
legen4) Groy, Blavet, St. Pol, Crozon, Audierne, le Conquet
en Morbihan leverden daarnaast een tamelijk contingent5),
1Van hier vertrokken ook de door Iberische kooplieden te Ant
werpen bevrachte Bretonsche schippers naar Spanje en Portugal zie
hiervoor Goris, Colonies marchandes p. 162 vlg.
2) Voor 1499, misschien een uitzondering, zie de rekening der wacht
van den Zeeuwschen tol in Veere, in stadsrekening van Bergen-op-Zoom
1501/2 (Gem.-archief, Bergen-op-Zoom). Een enkele maal is ook van
Bretons te Bergen-op-Zoom sprake zie Sneller en Unger, Bronnen
nos. 286 (1475), 306 (1478). 322 (1481).
3) Dus de kwestie der Schifferheimat en Schiffsheimatzie hierover
artikel van dr. S. van Brakel in Hans. Geschichtsblatter 1915 p. 211
vlg.. Sneller, Walcheren p. 65.
4) Zie hierover F. Quiniou, Penmarc'h, Son histoire, ses monuments
(Quimper, 1915).
5) Voor cijfers, zie mijn artikel in Bijdr. Vad. Gesch. Oudheidk. VI
8 p. 234 n. 3, 4. waar evenwel Jard behoort te worden geschrapt.
