I
81
naast komen weed1), brandewijn, honing, was en terpen
tijn2) en de waren van het Iberisch schiereiland voor3).
Wat den omvang van dit warenverkeer betreft staan ons
echter maar veinig bruikbare gegevens ten dienste. Uit de
rekeningen van den waterbaljuw kon, aannemende dat de
daar vermelde hoeveelheden op de inderdaad aangebrachte
warenvoorraad slaan, en niet de grootte der schepen daar
mede is bedoeld, van 1518 tot 1550, een soort statistiek van
den aanvoer van wijn en zout worden bewerkt 4Maar al
te groote beteekenis hechte men aan deze cijfers niet. Hun
voornaamste belang is, dat zij ons de ups en downs van
het Bretonsche goederenverkeer doen kennen, maar het
aandeel dezer schippers aan den warenoverslag ter reede
van Walcheren geven zij, waar aanwijzingen omtrent de
andere naties geheel of bijna geheel ontbreken, niet aan.
Vrijwel geheel zonder statistische gegevens echter zijn wij
ten aanzien van het afgaand verkeer der schippers uit
„het einde der aarde zoowel wat betreft hun aantal als
aard en omvang van het goederenverkeer. Slechts de tol-
rekening van 1570 5geeft hieromtrent eenig licht. In
dat jaar verlieten 91 Bretons de Arnemuidsche wacht met
bestemming naar hun vaderland 39 hunner hadden want,
4 want en werk, 4 want en garen. 1 want en pek, 6 hennip-
garen, 2 garen en werk, 3 werk, 25 masten, 3 haring, 2 teer en
1) Sneller en linger, Bronnen nos. 397, 404, 406, 407, 410, 456, 457,
462, 463, 479, 499, 529, 530 en appendix III.
2) t.a.p. nos. 580, 583, 717, 718 en appendix III. In de 17e eeuw
nemen deze inlandsche waren en daarnaast cerealia een belang
rijker plaats in dan in onze periode. Bretonsch linnen wordt als invoer
artikel in de Zeeuwsche tolrekeningen genoemd.
3) Zie hiervóór p. 80 n. 1 en Sneller en linger, appendix III.
4) Bijdr. Vad. Gesch. Oudheidk. VI 8 p. 244.
Goris, Colonies marchandes p. 138 n. 5, vermeldt, dat van 1541-8-1
1542-7-31 door 105 Fransche schepen 6118 ton wijn te Middelburg werd
aangevoerd. Vanwaar hij deze mededeeling heeft, wordt niet vermeld,
en is ook niet nader gebleken.
5) Rijksarchief in Zeeland, Aanwinsten 1932 no. 17.
Archief 1935.
6
