159
Daar de kraan niet onaanzienlijke voordeelen voor de
stedelijke schatkist afwierp1), sloeg den Middelburgers dan
ook de schrik om het hart, toen zij in 1525 vernamen, dat
men te Vlissingen -in Veere was er tot hun ergernis reeds
in de 15e eeuw een 2) een dergelijk instrument wilde gaan
oprichten 3). De afloop is overigens niet bekend.
In 1451 werd te Brugge geïnformeerd naar de daar gel
dende ordonnantie op de kraan4), waaromtrent verder niets
blijkt, doch uit de tweede helft der 15e eeuw kennen wij een
regeling, die vrnl. het tarief bepaalt5). De bediening werd
in 1546 geregeld: ieder zou op zijn beurt worden geholpen,
de schippers mochten niet laten lossen alvorens door den
kraanmeester hun lading te hebben laten opschrijven, terwijl
de ingenomen goederen in het kraanboek moesten worden
ingeschreven, voor zij mochten worden vervoerd, en ten
slotte, dat men geen kraangoed mocht doen verwerken dan
door de kraankinderen6). Hun aantal werd. in 1552, op zes
gesteld, indien de kraanmeesters zulks noodig mochten oor-
deelen in 1571 werden, in plaats van de afgetreden func
tionarissen, evenzooveel anderen benoemd, zoodat men mag
aannemen, dat dit toen hun aantal zal zijn geweest7).
De oudste vermelding der balans dateert van 1376 8). Meer
nog dan de kraan, is zij een typisch-middeleeuwsche instelling,
die niet alleen in het economisch, doch ook in het fiskale leven
der stad een plaats innam. Het gebruik ervan was nl. verplicht
voor het wegen van al die lasten, die het gewicht van 22j^
pond te boven gingen. Reeds de oudstbekende ordonnantie
behelst deze bepaling 9in 1539 wordt opnieuw bepaald, dat
1Zie de resultaten in de tabellen der stadsrekeningen, Bronnen II
p. 522 vlg. 2) Bronnen III no. 257. 3) Bronnen II p. 456.
4) t.a.p. no. 237. Een fraaie afbeelding van de middeleeuwsche
kraan dier stad vindt men gereproduceerd bij Malcolm Leth, Bruges
and its past (Brugge-Londen. z. j.), tegenover p. 32.
5) Bronnen II no. 118 9. 6) Bronnen III no. 646.
7) t.a.p. nos. 695. 869. 8) Bronnen II no. 226.
9) t.a.p. no. 118 4.
