160
niemand hooger gewichten in huis mocht hebben, en boven
dat gewicht het recht van de balans verschuldigd was, te
betalen door den verkooper1). De stapel-artikelen, als
Spaansch ijzer2), Engelsche en Schotsche wol3), weed en
andere produkten van het Zuiden4) werden hier behandeld.
Ten gerieve der Engelsche kooplieden werd, bij het meerge
noemde contract van 1512, het gewicht der balans gemaakt
,,naer de juuste ende gerechte gewichte van der stadt van
Antwerpen", en werd het tarief vastgesteld5), en voor de
Schotten werd, in 1523, zelfs een zeer voordeelige regeling
gemaakt6), in de hoop hun vestiging te verwerven. In 1538
waarschijnlijk werd een nieuwe ordonnantie vastgesteld in
dat jaar tenminste won de stadsregeering bij die van Bergen-
op-Zoom inlichtingen inzake deze materie in7).
Aan het hoofd van het „bedrijf" stond de balansmeester
hem dienden de lieden, die ook hier met een eigenaardig
middeleeuwsch woord 8) de balanskinderen of „uutslagers" 9),
naar hun arbeid, het „uutslaen" der goederen, worden ge
noemd. Hun loon werd in 1556 geregeld10).
Ook in de Middeleeuwen was voor een handelsstad de
haven een voorwerp van voortdurende zorg.
De alleroudste toestand van de Middelburgsche haven ver
liest zich in den nacht der eeuwen. De Arne, als Portelinge
uit het N.W. komend en ter hoogte der stad de bocht vor
mend, waarin de abdij zou worden gevestigd, liep kronkelend
naar de zee11). Langs dezen weg moeten de schippers aan-
1) Bronnen III no. 571 zie ook no. 569 11.
2) t.a.p. no. 218 2, 3, 5. 3) Zie hierachter bijl. I en II.
4) Bronnen III no. 498 8, 9, 11. 5) t.a.p. no. 447 36.
6) t.a.p. no. 495 5.
7) t.a.p. no. 569 Ook in 1559 en 1563 is sprake van het maken van
de (nieuwe) ordonnantie, zie t.a.p. nos. 770, 804.
8) Het personeel van den kapitein wordt wel scheepskinderen genoemd.
9) t.a.p. no. 447 6. 10) t.a.p. no. 732.
11Voor de oudste geschiedenis, zie het artikel door P K. Dommisse
in Archief Zeeuwsch Gen. 1903 p. 14 vlg. F. P. Polderdijk, De Arne
(Archief Zeeuwsch Gen. 1933 p. 1 vlg.).
