5
Wagenaarstraat mag worden gesteld, uitgebreid tot den
cirkel, waarvan de tegenwoordige binnengrachten en aan de
oostzijde het Spui (thans Spuistraat) de begrenzing vormden.
Dezen omvang heeft Middelburg eeuwenlang behouden
alleen naar het Oosten kwam in de tweede helft der
14e eeuw nog een kleine uitbreiding tot stand, waarbij de
haven (thans Dam en noordelijk deel van het dok) binnen
de stad werd getrokken en waardoor de oorspronkelijke cirkel
vorm werd verbroken de kaart van Jacob van Deventer,
omstreeks 1550 juist vóór een nieuwe uitbreiding vervaardigd,
geeft dezen toestand uitnemend weer1).
Het oudste stuk, dat ons omtrent de economische ontwik
keling van Middelburg eenigermate uitvoerig inlicht, is het
privilege, door graaf Floris V in 1271 aan de broederschap
der kooplieden verleend2). Hoewel men de stelling zou
kunnen verdedigen, dat dit gildestatuut meer van belang is
voor de algemeene economische geschiedenis der Middel
eeuwen het heeft o.a. in den strijd over groothandel en
kleinhandel in die periode3) een groote rol gespeeld dan
dat het een beeld zou geven van handel en nijverheid in het
toenmalige Middelburg4), zonder beteekenis voor het laatste
1Zie ook de instructieve kaartjes bij het boven geciteerd artikel
van Dommisse.
2) Bronnen III, no. 2, Hansisches Urkundenbuch (verder afgekort
H .U. B.) I no. 694. Prof. Huizinga (Burg en kerspel, p. 30 vlg.)
maakt uit het levensbericht van S. Thiofridus gewag van relaties met
Antwerpen (door de Middelburgers hun ..necessarii et dilectores" genoemd),
die uit het einde der 1 le eeuw dateeren, doch waarover verder geen
documenten bestaan.
3) Zie hierover G. von Below. Groszhandler und Kleinhandler im
deutschen Mittelalter (Jahrbücher für Nat. Oekonomie und Statistik III
Folge, band 20) p. 14, en de daar aangehaalde literatuur.
4) A. Doren, Untersuchungen zur Geschichte der Kaufmannsgilden
des Mittelalters (Leipzig, 1893) p. 182, beschouwt het stuk als een
document, dat ons een indruk geeft van de volheid van het stedelijk
economisch leven van dien tijd als nauwelijks een ander ook H. van der
Linden, Les gildes marchandes dans les Pays-Bas au moyen-age (Gent,
1896) p. 70 vlg., kent aan Middelburg's handel op grond hiervan reeds
groote beteekenis toe; R. Hapke, Brügge's Entwicklung zum mittelalterlichen
Weltmarkt (Berlin, 1908) p. 42, schijnt echter van meening.dat hierbij meer
aan Vlaamsche, dan aan Walchersche toestanden moet worden gedacht.
