98 gen die noodzaakten tot bergenaanleg, ook hier, aan de noord zijde der eilanden, veel vernield hebben. De kust is afgeslagen en het land er achter overstroomd. Voor Schouwen nu blijkt dit duidelijk. In Renesse zijn twee bevangen Zoute Hayman, nl. Strijck- land en Coolenburg t). Ten O. daarvan ligt het Hellebevang, het Nieuwendijk bevang, het Wester-Nieuwland en het Noordernieuwland, alle dus nieuwvormingen. Dit zijn de herdijkingen in de Na-Karol. tijd evenals in het Zuiden, in Vlaanderen, zullen deze wel in de 12e en 13e eeuw vallen. Men ziet dus duidelijk dat hoogstwaarschijnlijk de Hay- mannen ten O. van Renesse zijn overstroomd, in laat-9e of 10e eeuw, en toen Zout zijn genoemd. Dit waren ze niet alleen letterlijk, maar ook in symbolischen zin, omdat ze ,,nu waren onderworpen aan de wilde woeste zee. Aan de Noordzijde van Schouwen is dit Haymanland een vrij groote oppervlakte, oorspronkelijk behoorend tot den Oosteren Ban de Zoute Hayman van den Westeren Ban, veel kleiner, ligt langs den Lagen Zoom en is eveneens wel door bevloeiing ontstaan. De scheidingslijn loopt dwars over de akkers, wat dus onze opvatting versterkt. Van de Schelveringe, vooral van een noordelijke monding, is dus hier geen spoor. Op Westvoorne zijn aan de N.O. hoek de duinen veel zwaarder geweest de Haymanlanden, de laatste nl. van deze, zijn overzand. en slechts een enkele wijst nog in N.O. richting. De nieuwvorming op Westvoorne, in het W., is de groote polder, de West Nieuwlandpolder uit de 15e eeuw. Op Walcheren is het hoogstwaarschijnlijk in het noord oosten gegaan als op Schouwen de zee heeft ook hier de duinen aangetast en een groote oppervlakte overstroomd. Een gedeelte daarvan is zonder twijfel Haymanland geweest 1) Fokker I, blz. 156, Vg. ook de Bevangenkaart. Beide zijn vrij hoog en zandig, en gaan oostwaarts over in Hellebevang en genoemde nieuwvormingen.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1937 | | pagina 152