97
vlakte van 50 vierkante roeden tot één en anderhalf gemet.
De toegang naar heuvel en woontoren voert langs een
ophaalbrug over de buitengracht door dit voorhof en is soms
nog door een voorwal of voorschans beschermd. Toegang
tot de woontoren is er niet gelijkvloers. Men kwam binnen
door een deur in de eerste verdieping, langs een loopplank
of ladder, rustende op de drempel boven, op de kruin der
omwalling beneden, geschraagd door houten pijlers om het
doorzwiepen te beletten. Is die brug ingetrokken, dan kan
men slechts op handen en voeten naar boven kruipen. In de
banmijl (eng. bor(d)land) staat de hoeve, die den kasteelheer
van mondbehoeften moet voorzien.
Deze bouw is met de Karolingische ,,curtis" ten nauwste
verwanthij bevat inderdaad 1de curtis. het binnenhof,
waar de heuvel staat (ofra.- en meng. court) de heuvel heet
mote (ofra.- motte, meng. mote, mlat. mota, agger). De toren
heeft ook verschillende namen lat. turn's, ofra. en meng.
breta(s)che, mlat. bretagium naast ofra. dunio, fra. donjon,
eng. dungeon, neng. keep. Het is de domus, sala, of casa
regalis van de Karolingische „curtis Donjon uit mlat.
dunio, dunjo, dungo uit domnionem, acc. van domnio, resp.
voor dominionem en dominio, d.i. dominium „het domein of
bezit, de verblijfplaats of zetel van den heer".
Onder de latere stenen „donjons vindt men prachtexem
plaren van het burgwezen van dien tijd. De korfvormige be
kroning der twee beren, die aan de hoeken van elk bouwvlak
m de hoogte rijzen, vindt men later in de versiering van oude
stenen huizen terug, bv. aan de gevel van een der oudste
huizen van Middelburg, nl. Rosenburch (15e eeuw), staande
in de Lange Delft ,no. 99 (nieuwe nummering), afgebeeld in
W. S. Unger, Oude huizen te Middelburg, 1923, biz. II,
pit. 2). Het gebruik der „donjons" als kerkers zal ontstaan
zijn, toen zij door de heren voor ruimer en beter ingerichte
stenen huizen of „vesten" verlaten werden.
2) de curticula of het voorhof (ofra. baile, meng. bayle,
bailey, (mlat. bal(l)ium)of fra. basse-cour, eng. base-court)
Dit voorhof vormde de eerste verdedigingslijn.
Archief 1938
7
