108
schema van de berg te Ritthem 1 kan men aflezen, dat de
laatste ophoging ineens geschied is. Vermits de omvang van
de berg nu groter en de voet breder werd, moet door de op-
gestorte aarde ook de binnenste ringgracht geplempt zijn.
In Walcheren treft men die dan ook nergens meer aan.
De cultuurlagen door Remouchamps te Ritthem en door
Hubregtse te Duvendijke waargenomen, bevinden zich net op
een hoogte van 2.75 a 3 M. De holte van de stevige paal,
door Remouchamps te Ritthem geconstateerd, is hoogstwaar
schijnlijk een overblijfsel van de hekpost, die aansloot bij de
palissade aan de Oostzijde van de oorspronkelijke kernheuvel.
De inzinkingen der verschillende lagen aan de aanrakings
punten bewijzen, dat daar een hard, stevig voorwerp heeft
gestaan. Laag F loopt net aan deze paal ten einde. Was er
daar in het terrein voortgegraven, dan zou men zonder enige
twijfel de binnengracht hebben blootgelegd. Met de drie boven
elkaar liggende woonvlakken, door Hubregtse in de berg te
Duvendijke gevonden2), lijken ons de drie verdiepingen van
de woontoren overeen te komen. Dat de Heer Hubregtse ook
Merowingische en Romeinse nederzettingen in de berg „hinein-
interpretiertis o.i. verkeerd. Men moet er op bedacht zijn,
dat de berg opgeworpen is met uit de naaste omtrek
opgedolven grond en de vóór-Karolingische scherven
daaruit kunnen voortkomen.
Het onderzoek door Holwerda ingesteld naar de Leidse
burcht leverde ook nog een niet te misprijzen steun voor onze
stelling „onder den heuvel waarop, op zijn laatst in de 12e
eeuw, de burcht in zijn tegenwoordige gestalte gebouwd is.
ligt een oudere door menschenhanden opgeworpen heuvel, op
welks top de overblijfselen van een houten gebouw en resten
van paalwerk aan den voet ,,chateau-a-motte", gelijk het zich
direct aan den curtis uit den Karolingischen tijd aansluit en
waarvan dan de donjon uit hout was gebouwd. Aardewerk
1) Zie: Remouchamps, De vluchtberg bij de hofstede ..Berglust"
enz., a.w., 41.
2) Zie Hubregtse, De vluchtberg te Duivendijke, a.w., 67.
