118
vloers met den polder. Ten slotte loopt westwaarts van de
Markt de Oudelandsche straat, die met een bocht de Oude-
landsche Poort bereikt. Men ontkomt echter niet aan den
indruk dat deze straat, de westzijde van de Markt en nog
eenige stegen pas later met moeite bij het stadje gegroeid zijn.
Zij maken tegenover de eigenlijke stad bepaald een dorpschen
indruk en een groot deel van de ruimte tusschen deze weste
lijke gracht en de stad is leeg en door tuinen enz. ingenomen.
De mantel der oude vestingwerken ligt daar wel wijd om het
stadje heen. Juist de dijkhelling, de Hoogstraat en de Buiten-
stad vormen een samenhangend geheel van nauwe straatjes
en slopjes en maken een zeer ouden indruk. Dit gedeelte is
geheel volgebouwd. Eigenaardig is ook, dat het 14de eeuwsch
stadhuis aan de Hoogstraat, dus op den dijk staat, terwijl
daarvoor heel goed plaats zou zijn te vinden geweest aan de
Marktzijde. Men was hier dus niet, zooals in Leiden en
Kampen gedwongen, het stadhuis aan een straat te zetten.
Als eerste oorzaak mag men gerust aannemen, dat men dat
hooge, smalle, donjonachtige gebouw zoo hoog opgetrokken
en zoo hoog geplaatst heeft, om van daaruit de rivier te
kunnen overzien en van zijn tinnen af ook te beheerschen,
maar als tweede en voor ons belangrijkste doel, omdat daar
meer het middelpunt van de stad te vinden was. Men ontkomt
niet aan den indruk, dat de eigenlijke markt zoo half en half
het stadje den rug toekeert. Maar is dat werkelijk de reden
geweest, dat het daar verrezen is, dan moet dus in de Middel
eeuwen, hier in casu in de 14de eeuw ook reeds de buitenstad
als bebouwd gedeelte aanwezig zijn geweest en de naam Bui
tenstad dus niet opgevat worden, als ,,de later bijgegroeide
stad", maar eenvoudig als ,.de buiten den polder liggende
stad Deze Buitenstad nu ligt tusschen den genoemden dijk
en de eigenlijke Eendracht, maar de afstand is vrij groot. Ook
in andere plaatsen als Enkhuizen, Hoorn, Amsterdam, Rotter
dam, Dordrecht enz. heeft men stadsgedeelten, die buiten den
dijk zijn gegroeid naar de rivier toe, dus die liggen op aan
geplempt terrein, maar men kan dan aan de hoogte van den
bodem en aan allerlei andere factoren merken, dat het aan-
