139
kerkmis) te Scondorp, wat er op wijst a. dat Scondorp
een kerk had, b. dat Poortvliet in zekere verhouding tot deze
stond, wat wel zoo zal zijn op te vatten, dat de kerk van
Scondorp de moederkerk van die van Oudport zal zijn ge
weest. Een tijdlang zullen de Lieve Vrouwenkerk van Scher-
penisse en de kerk van Schoondorp naast elkaar hebben
bestaan tot deze laatste verdween, omdat het dorp steeds
onaanzienlijker werd. Er is toen later in dit gebied op den
Adriaansdijk nog een kapel gesticht, die weer genoemd werd
naar de oude patrones, n.l. St. Geertruid, daar men den naam
wilde blijven behouden. 4°. En bij Westkerke èn bij Scondorp
èn bij Scherpenisse lag een hooge vliedberg, dus blijkbaar bij
elk der kerk dorpen van dit oude W aterange, waarvan
Scondorp wel het oudste zal zijn geweest, daar Scherpenisse
pas in 1280 een pastoor kreeg en Westkerke als ingepolderd
gebied waarschijnlijk jonger is dan de andere, daar de bodem
er hooger is en meer geschikt voor landbouw en het ook een
afzonderlijk ambacht is. Samenvattend zien we dus I. In
Bergen-op-Zoom wordt en werd St. Geertrui vereerd 2. de
magistraat werd er op St. Geertruidag verzet 3. in Ouwer-
kerk, de oudste parochie van de Vier Bannen van Duiveland
is de kerk aan St. Geertrui gewijd 4. In het gebied van het
tegenwoordige Scherpenisse was een St. Geertrui-kapelletje op
den dijk 5. Er was een St. Geertruipolder 6. De tegenwoor
dige kerken van Poortvliet en Scherpenisse zijn niet de oudste,
maar waarschijnlijk opvolgsters van die in Oudport en Scon
dorp, wat de hypothese, dat met de aan Nijvel behoorende
villa Bergen Sprange, Waterange en Steeninge werkelijk
Bergen-op-Zoom, Poortvliet, Scherpenisse en Duiveland zijn
bedoeld, veel vastheid geeft.
NASCHRIFT.
Het werk van Hollestelle, waaraan in dit stuk besprekingen
zijn gewijd, draagt tot titel ..Geschied- en Waterstaatkundige
beschrijving van de Waterschappen en Polders in het Eiland
Tholen". In dit werk staan aan den voet der bladzijden ver-
