4
plannen voor een mogelijke terugkeer. Hij bezocht met den
kapitein Baptiste Besson Prins Willem III van Oranje, stad
houder van Holland, later Koning van Engeland. Deze vorst
stond hen persoonlijk met raad en daad terzijde, terwijl uit
beide landen giften toestroomden. De grootste hulp kwam
van een rijken postmeester Clignet, uit Leiden, die ongeveer
alle kosten op zich nam. Nauwkeurig werden alle mogelijk
heden gewikt en gewogen
Eindelijk (16 Aug. 1689) vertrok Henri Arnaud. na een
kort gebed op het strand bij Prangins aan het meer van
Genève, vroeg in den morgen met negenhonderd man in
bootjes naar Savoie. De „Glorieuse Rentree'' was begonnen
Achterhalen kon men hen niet meer.
Aanteekeningen van deze tocht vol gevaren en ontberin
gen zijn door Henri Arnaud en drie van zijn metgezellen
gemaakt, en bewaard gebleven. Napoleon zou hier later over
spreken als van ,,een der heldhaftigste ondernemingen die
de geschiedenis kent'
In zeven dagen werd het hoogste deel van Savoie (Mont-
Blanc massief!) in sneeuw en regen over een afstand van
190 K.M., zonder verlies van manschappen, doorgetrokken.
Daarop volgde een nog zwaarder deel, beginnende met het
gevecht bij Salbertrand, het betrekken van het totaal ver
woeste vaderland en ten slotte het beleg van de Balsille,
een berg in het binnenland, waarop Henri Arnaud het met
zijn mannen een heelen winter tegen de vereenigde legers
van Victor Amadeus II en Catinat uithield.
Achthonderd tegen twintigduizend en in welke natuur,
met wat voor middelen
Het is hier niet de plaats er veel over uit te weiden wie
dit alles dieper volgt, gaat met ademlooze spanning verder
en wordt gegrepen door ontzag.
Toen Catinat's plaatsvervanger, de Feuquières op overgave
aandrong, antwoordde Arnaud ,,Wij zijn geen onderdanen
van den Koning van Frankrijk en uw vorst is geen gebieder
van dit land. Daarom kunnen wij met u niet onderhandelen.
Wij zijn hier in het land dat wij van onze vaderen geërfd
