13
assimilatiewetten onderworpen was (welke assimilatie zich
dan hier tot Vlaanderen en Zeeland zou hebben beperkt),
4° progressieve assimilatie in het Vlaamsch-Zeeuwsche ge
bied, hoewel veel minder frequent dan regressieve, toch ook
voorkwam Bordendamme werd Borrendamme borden heeten
op de eilanden en in Zeeuwsch-Vlaanderen „borren van
,,ns" tot ,,nn" zou het dan het eenige geval zijn, voor zoover
ons bekend. 5° de Vlamingen van oude tijden af èn in het nu
Fransche Département du Nord en in Kustvlaanderen, toen
gebieden, die beneden den zeespiegel lagen, dus in de streek
tusschen Kaap Gris Nez en het Zwin, voor zij in Zeeland
optraden, reeds intensief indijkten, zooals bijv. goed is op te
maken uit de bekende kaart van Julian „Gallië in de 3de
eeuw", waar duidelijk te zien is, dat die streek toen nog niet
ingepolderd was, zoodat men gerust kan aannemen, dat daar
het woord „manse" reeds lang voor 776 werd gebruikt. Zoo
kan ..manse" daar dus geworden zijn tot „*manne" en dan
later naar analogie van den persoonsnaam „man" tot „'man".
Daarop zou èn klankwettig èn taalpsychologisch geen aan
merking zijn te maken, m.a.w, het zou zeer verklaarbaar zijn.
Het zou zelfs niet in strijd zijn met Dr. T.'s ongetwijfeld juiste
opmerking, dat het woord „hayman" in 't eerst vrouwelijk
was. zooals blijkt uit vormen als „ter haymanne", „in (van)
der haymanne". Het zou er zelfs mee in overeenstemming
zijn, (al zouden we verder niet gaarne daaraan de conse
quenties willen verbinden, die Dr. T. er uit trekt). Kort
samengevat is dus onze meening „vanaf 776 (en waarschijn
lijk al vroeger) verschijnt in Latijnsche charters het woord
„mansum". Dit woord wordt in den vorm „manse" in de
Fransche en Dietsche omgangstaal een gewoon, veel gebruikt
woord, óf in Frankrijk groeit daaruit een vorm „"mans" (ge
sproken ,,*man"), die de Vlamingen tegelijk met tal van
andere woorden overnemen en later in Zeeland brengen, óf
in Vlaanderen ontstaat daaruit zelfstandig het woord
1) In den „Reinaert" heet „Londen" de „stat van Lonnen" en deze
is in bijna hetzelfde dialect geschreven, als waarover we het hier hebben.