21
met de latere middeleeuwsche, zijn in eenige tuinen nog over.
De stad had een bisschop en was eenigen tijd middelpunt van
een Merovingisch Rijk. Zij werd echter totaal door de Noor
mannen verwoest. De oude muren bleven verwoest liggen.
In de middeleeuwen ontstaat dan om een kasteeltje1), dat
later de machtige burcht der graven van Maine, de Plantage-
nets, wordt2) en waar o.a. Hendrik II van Engeland in 1133
en later koning Jan de Goede van Frankrijk geboren zijn, een
geheel nieuwe stad. Het kasteel is daarvan het centrum en
wel zoozeer, dat het in 1756 zelfs stadhuis werd". Nu is mijn
meening deze, dat men het kasteel en omgeving als ,,le manse"
heeft aangeduid3). Daarin zit niets vreemds, want in de
M.E. noemde men een klein kasteel met het land er omheen
altijd zoo in Frankrijk. Dit „manse" werd dan dialectisch tot
„*mans", waarvan later ook de s verstomde en dit beschouwen
we als de naamsoorsprong van de stad. Wij hebben onze
eigen hypothese en die van de door Dr. T. aangehaalde ge
leerden, nog eens scherp tegenover elkander gesteld en geven
nog steeds aan de onze de voorkeur.1) Wil Dr. T. nu nóg mijn
opvatting voor een grove vergissing blijven aanzien, dan kan
ik daaraan natuurlijk weinig veranderen ik heb nu mijn kaar
ten blootgelegd en een kijkje gegund in de keuken, waar de
pastei bereid werd culinaire geheimen heb ik verder niet.
herhaal alleen nog met nadruk, dat het slechts van secondair
belang is of „manse" via Fransche „*mans" en via het
Vlaamsch tot Zeeuwsch- ,,*man" werd of in Vlaanderen
1De oorspronkelijke bezitters waren niet „Graven van Maine" maar
kleinere edelen.
2) Het versterkte Kasteeltje zonder donjon en bijgebouwen voor den
landbouw heette „manoir". Soms ook mèt het land er bij. Ook werden
manoir en land samen ..manse" genoemd. Vele dezer ,-manoirs" zijn be
waard in Engeland en Normandië en Maine.
3) Men lette er ook in het bijzonder op, dat deze kleine kasteelen
„manoir" genaamd, zich tot op onze dagen gehandhaafd hebben in
Engeland, Normandië en Maine.
4) Het spreekt vanzelf, dat ik Dr. T. geheel gelijk zou geven, als hij
charters zou kunnen noemen, waarin men al de door hem genoemde stadia
zou aantreffen. Zelfs in dat geval zou echter mijn vergissing m.i. niet
„grof" genoemd mogen worden.
