22
zelfstandig eerst „*manne" (door assimilatie) en daaruit naar
analogie van den persoonsnaam „man" de vorm „*man" ont
stond. Primair is, dat het woord in elk geval uit „manse" zou
zijn ontstaan en uit Vlaanderen kwam.
Reeds nu wijzen we er op, dat a in Latijnsche charters
herhaaldelijk het woord „mansum" voorkwam voor 1° akker,
2° hoeve, 3° maat van bepaalde grootte, hetzij ingepolderd
land of moer, b in algemeen Dietsche charters dit woord her
haaldelijk vertaald wordt door „hoeve" of ook als „manse"
behouden blijft, c echter in Dietsch-Zeeuwsche charters alleen
hoeve gebruikt wordt, terwijl daar in samenstellingen „man"
verschijnt. Blijkbaar was daar dus „mans" vervangen óf door
zijn vertaling „hoeve" óf door een vorm „man", dien we dus
veilig als een vergroeiing van „manse" kunnen beschouwen.
Op bldz. 75 van het Archief 1939 geeft dan Dr. T. zijn
opvatting en verklaring van het woord „man" en verwijst
daartoe naar bldz. 74 van zijn artikel in „Nomina Geogra-
phica Neerlandia" van 1936. Hij zegt o.m„ dat de term ,,-man"
in „hayman" een geheel andere beteekenis heeft dan die in
Brakman, Dortsman enz., die volgens hem op personificatie
berust1). Ofschoon we wel begrijpen, hoe Dr. T. hiertoe ge
komen kan zijn, is voor ons deze verklaring volkomen onaan
nemelijk. We vinden deze wetenschappelijk zeer „onvoorzich
tig" en feitelijk „onverantwoord".
Het komt ons a priori (dus afgezien van andere gronden)
veel verklaarbaarder en veel meer voor de hand liggend
voor, dat „man" een algemeen gebruikte aardrijkskundige
of wil men liever economische of agrarische term is geweest
met één algemeene grondbeteekenis. Zonder gebiedende,
noodzaak mogen we op dit kleine taalgebied van in de
M.E. naar schatting nog geen 30.000 inwoners niet aan
twee verschillende woorden denken, afgezien nog van an
il Wij vestigen er hier al direct de aandacht op, dat er ook een
derde groep woorden met „man" is, nl. die, waarin „man" het eerste deel
der samenstelling is ..Manland, Manee, Manneseedie dient te worden
besproken.
