44
omstreeks 1500 1), noemt nog slechts het Heys- en Kloeken-
diep, hoe men dit op de bakens kan bezeilen.
De ,,Kaert van der Zee" van Jan Seuerszoon 2) geeft dc
merken aan van de Wielinck en Kaybanck (de Kaybanck
is waarschijnlijk te identificeeren met de Engelsche pol).
De leeskaart van 1541 3) beschrijft het binnenkomen in de
Wielingen, waarbij vooral was te letten op de Fransche en
de Engelsche pol.
Het leeskaartboek van Wisbuy 4noemt voor het eerst dc
Botkyl en de Doerloe, hoewel die gaten daarvóór ook zeker
wel bestonden, maar misschien minder gebruikt werden.
Hollesloot5) en Dirck Zael6) geven al veel uitvoeriger
aanwijzingen, zelfs aangevuld met primitieve schetskaartjes,
die echter een buitengewoon onvolledigen indruk maken
toch komen de Spleet, het Vlack voor Gaet, Kloot, Rassen
en Oosterbank er reeds op voor. Van de Wielingen wordt
gezegd ..Item past daer op, in die Wielinghe in de Vaerwech
ist weeck ende an die pols syde hart santgront".
Het boekje van Adriaen Gerritsz, geeft „onderrichtinge om
de Wielinghe, Doirloy en Breevijff in te zeilen' 7). Uit de
beschrijving kunnen wij opmaken, dat hij met de Breevijff
de Spleet bedoelde, want hij zegt ,,die de Breevijff in wil,
by noorden die Pol, tusschen de Raen ende die pol
Het Enckhuyser leeskaartboek van Wagenaer 8) sluit de
1) Das Seebuch c. 1500. Uitg. Karl Koppmann (Bremen, 1876).
2) De kaert van der Zee van Jan Seuerszoon, 1532. Uitg. Joh.
Knudsen, (Kopenhagen's-Gravenhage, 1914).
3) Dit is die Caerte van der Zee om Oost en West te zeylen, 1541.
Facs. uitg. H. C. Rogge (Leiden, 1885).
4) Het leeskaartboek van Wisbuy, 1566. Uitg. Joh. Knudsen en C. P.
Burger (Kopenhagen's-Gravenhage 1920).
5) De Caerte van de Oost ende Westzee door Goeyvaert Willemsen
van Hollesloot, 1588 (Scheepvaart Museum, Amsterdam).
6) Het Zeeboek (16e eeuw), uitg. J. Denucé en D. Gernez (Ant
werpen's-Gravenhage, 1936).
7) De Zeevaart ende onderwijsingc der gantscher oostersche ende
westersche zee vaerwater door Adriaen Gerritsz. van Haerlem (Amster
dam 1588), (A.R.A., inv. Leupe no. E.).
8) Lucas Jansz. Wagenaer, Het Enckhuyser Zeekaertboeck, 1598,
(Scheepvaart Museum. Amsterdam).
