23
had gedaan om de regeering er van te overtuigen, dat de
tienden noodlottig waren voor den toch reeds kwijnenden
landbouw, zocht Van den Bosch contact met een aantal Zuid-
Bevelandsche boeren om rechtstreeks een verzoekschrift aan
den Koning te zenden.
In 1839 verzonden de Zuid-Bevelanders het door Van den
Bosch opgestelde request, ,,met een ophelderende memorie" 1
Het request drong aan op een verandering der tienden in
een vaste grondrente, berekend naar de opbrengst der laatste
15 of 20 jaren. De toegevoegde memorie bewees dat de tien
den verbetering van den grond in den weg stonden. Zij
drukten zwaarder .naarmate er meer arbeidskunde en kapitaal
door den landbouwer op eene geschikte wijze worden aan
gewend", want zij belastten niet de waarde van den grond,
doch de opbrengst. Toen de regeering het request ter advies
aan de Commissie van Landbouw zond, adviseerde dit college
in gelijken geest als het betoog van Van den Bosch c.s luidde,
zonder daarmede evenwel te bereiken dat de regeering een
bestaand eigendomsrecht durfde aantasten.
De lage graanprijzen moedigden verbouw van andere ge
wassen aan, o.a. van uien, cichorei en tabak. Vlas en meekrap
leverden soms wel voordeel op, doch behoorden tot de ge
wassen, die geducht konden tegenvallen. Minder speculatief
en in den regel winstgevend waren aardappelen, waarvan de
teelt sterk werd uitgebreid. Zij vonden afzet op de markten
te Rotterdam en Amsterdam, waar toen reeds de Zeeuwsche
consumptie-aardappelen de reputatie genoten van een uit
stekende kwaliteit te zijn. Voorts leverde de Wilhelminapolder
door de toepassing van een selectie, waaraan Van den Bosch
veel waarde hechtte, pootaardappelen aan tal van bedrijven
in de provincie zelf. Het was een ernstige tegenslag dat de
winstgevende aardappelteelt na 1845 tengevolge van de be
ruchte aardappelziekte moest worden ingekrompen.
Voordeel zag Van den Bosch ook in de teelt van mangel-
wortelen, waarvan hij de goede eigenschappen als veevoeder
roemde in een brochure, die in 1839 verscheen Over het ver
bouwen van den mangelwortel, het bekroonde antwoord op
een prijsvraag, uitgeschreven door het Genootschap ter be
vordering van Nijverheid te Onderdendam in Groningen. In
deze brochure schreef hij ,,In 1831 werd ik voor het eerst
opmerkzaam op het buitengewoon voedend vermogen dezer
1) Het stuk, uiteraard anoniem, is opgenomen in het Tijdschrift voor
Staathuishk. en Statistiek II, 1844.
