52
Voor het geestelijk leven van Veere in den voorreformato-
rischen tijd moet het van beteekenis geweest zijn dat er een
kapittel gevestigd was van 12 kanunniken. Dit was verbonden
aan de parochie-kerk van Onze Lieve Vrouwe Zooals veel
al het geval was, beschikte ook dit kapittel over een school.
Dit blijkt uit een giftbrief (van 10 April 1500), waarbij Pieter
Willemsz. van Kerckwerve 5 aan het kapittel van Veere
schenkt. In dezen giftbrief is sprake van een „scoolmeester"
en van ,,onderscoolmeester" 2). Namen zijn echter niet bekend.
1) Over het stichtingsjaar van het Veersche kapittel bestaat eenige
onzekerheid. Volgens de gegevens bij G. Brom (Archivalia in Italië,
R. G. P. kleine serie n. 2, I1 (1908), p. 53 no. 135 (van 1425) en p. 581
no. 1633 (van 1456), moet men aannemen, dat de O. L. Vrouwe kerk
te Veere in 1452 onder het pontificaat van Nicolaus V (14471455)
ingesteld is als collegiale kerk volgens een ander gegeven in hetzelfde
werk (p. 505 no. 1406) zou Paulus II (14641471) stichter van het
kapittel zijn. BoxhornReygersberg II (1644) p. 273 neemt aan, dat
Hendrik van Borsele het kapittel gesticht heeft in 1472, dus onder het
pontificaat van Sixtus IV (14711484). Dit geschiedwerk wordt gevolgd
door den Tegenwoordig en Staat X (1753), p. 180. De la Torre (Relatio
seu descriptio status religionis catholicae in Hollandia, 1656, Arch. Aarts
bisdom Utrecht 11, p. 170) geeft 1474 als stichtingsdatum. Het jaar 1470
wordt als stichtingsjaar van het kapittel aangenomen door F. van Heusen
en H. van Rijn (Oudheden en Gestichten van Zeeland, 1720, p. 206).
R. Fruin teekent op p. 129 van zijn Archief der O.L.V. Abdij te
Middelburg (1901) aan: ,,dit kapittel werd in 1470 door Hendrik van
Borselen, heer van Vere, gesticht en in 1484 door zijn zoon, heer Wol-
fard, gedeeltelijk naar Zandenburg overgebracht". Ook M. Schoengen
in zijn Geschiedenis van het onderwijs in Nederland (1911 sq.), p. 186,
die een lijst geeft van de collegiale kerken in het gebied, dat later
Nederland werd, neemt 1470 als stichtingsjaar aan. Evenzoo S. Muller
in den Geschiedkundigen Atlas van Nederland (De kerkelijke indeeling
omstreeks 1550. Deel I. Het Bisdom Utrecht (1921), p. 189), die naar
De la Torre De Historia Episcopatuum en den Inventaris van de
Abdij te Middelburg verwijst. J. J. van der Horst in zijn uitvoerige
studie, getiteld: Kerkelijk Veere, dat in 1864 verscheen in het tijdschrift
De Katholiek, zes en veertigste deel, p. 279, deelt mede dat uit de acte
van oprichting van het kapittel in de Maria-kapel van het kasteel Sanden-
burg blijkt, dat het Paus Paulus II was, die de parochie-kerk van Veere
tot een collegiale heeft verheven. Blijkbaar bedoelt hij het stuk, dat in
Fruin's Archief van de O. L. V. Abdij te Middelburg het nummer 943
(p. 377) gekregen heeft. In die kapel is, op verzoek van heer Hendrik IV
van Borsele, een collegie van 12 kanunniken opgericht. Dit getal zou tot
24 worden vermeerderd, zoodra de heer van Veere daartoe de noodige
vaste inkomsten had aangewezen. Paus Paulus II overleed in 1471 de
verheffing zou dan plaats hebben moeten vinden tusschen 1464 en 1471.
2) J. Ermerins, Eenige Zeeuwsche Oudheden (1792) deel 6, p. 251.
